Aktualizacja: 9 lutego 2025
Neuroborelioza to postać boreliozy z Lyme, choroby zakaźnej, którą wywołuje bakteria z rodzaju Borrelia. Patogen ten ma zdolność do przekraczania bariery krew-mózg, co prowadzi do zajęcia różnych struktur układu nerwowego, zarówno obwodowego układu nerwowego, jak i ośrodkowego układu nerwowego. Dlatego jej symptomatologia wiąże się z możliwością lokalizacji procesu chorobowego w każdym miejscu układu nerwowego. Objawy neuroboreliozy mogą być różnorodne, zaczynając od łagodnych parestezji czy bólów neuropatycznych, przez zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, aż po zapalenie rdzenia kręgowego. Nieprawidłowo leczona lub nierozpoznana w odpowiednim momencie może prowadzić do trwałych uszkodzeń neurologicznych, a także znacznego pogorszenia jakości życia. Leczeniem i diagnostyką problemu zajmuje się lekarz neurolog we współpracy ze specjalistami chorób zakaźnych i immunologiem.
Spis treści
Neuroborelioza – przyczyny
Bezpośrednią przyczyną omawianej choroby jest zarażenie człowieka krętkami Borrelia, które z kolei przedostają się do organizmu w momencie ukąszenia kleszcza. Objawy mogą wystąpić w każdym miejscu układu nerwowego, a jego zajęcie może nastąpić tuż po zakażeniu, po kilku miesiącach albo nawet po kilku czy kilkunastu latach. Krętki wykazują zdolność do przetrwania w miejscach immunologicznie uprzywilejowanych, takich jak oko czy mózg. Uaktywniają się wówczas po dłuższym czasie, dając dolegliwości. Charakterystyczne jest to, że bakteria Borrelia burgdorferi może miesiącami lub latami przebywać w ośrodkowym układzie nerwowym, nie wywołując zupełnie żadnych objawów klinicznych.
Neuroborelioza – objawy
Neuroborelioza może rozwinąć się w dwóch różnych postaciach, jako choroba wczesna oraz późna. Wczesna przyjmuje z reguły formę zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych i korzeni nerwowych, co rozwija się już w pierwszych miesiącach po zarażeniu. Wówczas pojawiają się dolegliwości takie jak:
- bóle głowy o niezbyt intensywnym nasileniu;
- bóle szyi;
- sztywność karku;
- zmęczenie;
- bóle stawów i bóle mięśni;
- gorączka (nieco rzadziej).
Między 3. tygodniem a 3. miesiącem po zakażeniu mogą dołączyć do obrazu klinicznego:
- porażenia nerwów czaszkowych (zazwyczaj nerwu twarzowego);
- radikulopatie;
- obwodowe zespoły neurologiczne;
- mnogie mononeuropatie.
Zajęcie ośrodkowego układu nerwowego występuje stosunkowo rzadko i nie jest typowe dla fazy wczesnej choroby.
Późne neurologiczne objawy neuroboreliozy (postać przewlekła) dotyczą natomiast zarówno obwodowego, jak i ośrodkowego układu nerwowego. Klasycznie pojawić się może przewlekłe zanikowe zapalenie skóry kończyn. Innymi objawami są zaś:
- zaburzenia koncentracji;
- zaburzenia pamięci;
- drżenie;
- problemy z mową i pisaniem;
- wahania nastroju;
- drażliwość;
- depresja;
- różnego rodzaju zaburzenia snu.
Ciekawostką jest, że w przeciwieństwie do neuroboreliozy odnotowywanej w Europie choroba rozpoznawana w Ameryce Północnej charakteryzuje się rumieniem wędrującym, zapaleniem stawów i zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych, zwykle bez bolesnych objawów korzeniowych. Nie towarzyszą temu także zajęcia nerwów czaszkowych innych niż nerw twarzowy czy przewlekłego zapalenia skóry kończyn.
Neuroborelioza – diagnostyka
W rozpoznaniu neuroboreliozy niezwykle ważny jest wywiad uwzględniający pobyt w terenie endemiczym, a więc ocenia się ryzyko narażenia na kontakt z kleszczami. Złotym standardem diagnostyki jest wykrycie przeciwciał przeciw B. burgdorferi we krwi i płynie mózgowo-rdzeniowym w badaniach wykonanych metodą ELISA. Zmiany w płynie mózgowo-rdzeniowym w postaci pleocytozy pojawiają się zazwyczaj pomiędzy 3. tygodniem a 3. miesiącem po zakażeniu.
Neuroborelioza – leczenie
Leczenie neuroboreliozy opiera się na zastosowaniu antybiotyków, a lekiem z wyboru jest cefalosporyna III generacji. W pierwszej fazie choroby choremu podaje się leki przeciwobrzękowe (np. mannitol), w leczeniu przeciwzapalnym nieswoistym można wykorzystać zaś niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ). Kortykosteroidy powinno się stosować wyłącznie w ciężkich przypadkach, gdy inne metody nie przynoszą oczekiwanych rezultatów. Każdy przypadek neuroboreliozy wymaga jak najszybszego wdrożenia leczenia, ponieważ nad pacjentem widnieje ryzyko powikłań choroby.


Czarnuszka siewna (łac. Nigella sativa) to oryginalny, jakości premium produkt wykazujący wiele właściwości. Wykorzystywany jest m.in. przy zmienionej chorobowo skórze. Działa antygrzybicznie, przeciwwirusowo, antyalergicznie, przeciwwrzodowo, …
Zobacz tutaj ...
Bibliografia
- Dąbrowska J., Sendrowski K., Olchowik B., Śmigielska-Kuzia J., Boćkowski L., Artemowicz B., Kiryluk B., Neuroborelioza jako częsta przyczyna porażenia nerwu twarzowego u dzieci. Analiza retrospektywna z lat 2004–2010, Neurologia Dziecięca, 20/2011.
- Zajkowska J., Hermanowska-Szpakowicz T., Grygorczuk S., Kondrusik M., Pancewicz S., Czeczuga A., Ciemerych M., Neuroborelioza, Polski Przegląd Neurologiczny, 2006, tom 2, nr 1.
- Dworzańska E., Bartosik-Psujek H., Neuroborelioza, Reumatologia 2013; 51, 1: 63-67.
Zostaw komentarz