Aktualizacja: 20 sierpnia 2023
Pleśniawki (inaczej: kandydoza jamy ustnej) to miejscowe zakażenie oportunistyczne występujące w obrębie jamy ustnej. Przybiera postać kremowo-białych, miękkich i uniesionych wykwitów, a bezpośrednią przyczyną ich powstawania jest infekcja grzybicza, najczęściej wywołana grzybami Candida albicans. Pleśniawki błony śluzowej jamy ustnej na ogół dotykają osoby w bardzo młodym (noworodki) lub bardzo zaawansowanym wieku.
Spis treści
Pleśniawki – przyczyny
Wykazano, że Candida albicans znajduje się w jamie ustnej u 30-60% zdrowych osób w krajach rozwiniętych. Jeśli jednak odporność człowieka jest wysoka, a higiena jamy ustnej prawidłowa, pleśniawki (ani inne schorzenia związane z tymi grzybami) nie rozwijają się. U małych dzieci i seniorów odporność nie jest tak wysoka, aby radzić sobie z patogennymi cząsteczkami, co powoduje wzrost ryzyka rozmaitych problemów zdrowotnych, w tym właśnie pleśniawek. Większość przypadków w innych grupach wiekowych wiąże się ze stanami patologicznymi, takimi jak:
- cukrzyca;
- suchość jamy ustnej;
- zespół Sjogrena;
- palenie papierosów;
- przewlekłe przyjmowanie niektórych leków, zwłaszcza leków immunosupresyjnych;
- leukoplakia;
- AIDS;
- nowotwór płaskonabłonkowy;
- afty.
Jednocześnie nie należy mylić pleśniawek z aftami, różnią się one między sobą obrazem klinicznym oraz czynnikami etiologicznymi.
Objawy pleśniawek
Pleśniawki to kremowobiałe, miękkie, uniesione wykwity, które można zetrzeć, odsłaniając rumieniowatą śluzówkę. Zazwyczaj powodują ból i mogą lokalizować się w dowolnym miejscu jamy ustnej. Nierzadko towarzyszą im: uogólnione złe samopoczucie i utrata apetytu. U noworodków zmiany ustępują zwykle samoistnie, ale mogą utrzymywać się przez kilka tygodni.
Pleśniawki a afty
Afty wokół białawego środka mają żywoczerwoną obwódkę, sygnalizującą stan zapalny, która nie występuje w przypadku pleśniawek. Ponadto pleśniawki powstają wskutek infekcji grzybiczych, zaś afty wskutek infekcji wirusowych i infekcji bakteryjnych. W związku z tym także leczenie obu problemów zdrowotnych będzie przebiegać nieco inaczej.
Pleśniawki – diagnostyka
Przede wszystkim lekarz musi zróżnicować pleśniawki od aft, grzybicy polekowej, zmian w obrębie jamy ustnej (wywołanymi protezami) oraz liszaja płaskiego. Rozpoznanie pleśniawek zazwyczaj jest proste ze względu na ich dość typowy obraz kliniczny. Odbywa się na podstawie wywiadu zdrowotnego oraz oględzin zmian w jamie ustnej pacjenta.
Pleśniawki – leczenie
Podstawą leczenia pleśniawek jest farmakoterapia. Stosuje się miejscowo leki przeciwgrzybicze, najczęściej w postaci żeli utrzymujących się pomimo obecności śliny w jamie ustnej. Skuteczne okazują się być:
- 2% roztwór chlorheksydyny do płukania jamy ustnej;
- preparaty zawierające nystatynę do pędzlowania jamy ustnej lub przygotowywania zawiesiny;
- żele przeciwgrzybicze do stosowania 2-3 razy na dobę przez 7 dni po ustąpieniu objawów;
- tabletki podpoliczkowe stosowane nawet przez 2 tygodnie;
- klotrimazol – krem do stosowania 2-3 razy dziennie przez 2-4 tygodnie;
- ketokonazol – raczej w kandydozie skóry, 2-3 razy dziennie przez 2-3 tygodnie.
Ogromne znaczenie ma także właściwa higiena jamy ustnej. Należy codziennie dokładnie szczotkować zęby, uważając, aby nie podrażnić zmian na błonach śluzowych jamy ustnej. Celem ich odkażenia należy stosować płyny do płukania ust niezawierające w składzie alkoholu. Wymagane jest ograniczenie spożywania słodyczy, ponieważ cukry proste są idealną pożywką dla patogennych grzybów. Dodatkowo uwagę zwraca się na wzmacnianie odporności, ponieważ to właśnie jej spadki wywołują rozwój pleśniawek. W tym celu zaleca się wyrównanie chorób przewlekłych, zdrową i zbilansowaną dietę, regularną aktywność fizyczną oraz suplementację.
Spirulina w tabletkach (100% naturalna)Spirulina posiada w pełni naturalne witaminy i minerały o wysokim stężeniu. W jej skład wchodzą m.in.: biotyna, beta-karoten, kwas foliowy, tiamina, niacyna, witamina D, E i inne witaminy oraz białko i błonnik. To też źródło cynku, magnezu, wapnia, żelaza
Zobacz tutaj ...
Spirulina w proszku (100% naturalna)Spirulina w proszku to słodkowodna alga, zawierająca duże stężenie witamin, minerałów i innych, ważnych składników odżywczych. Wysoką jakość uzyskano dzięki odpowiednim warunkom klimatycznym, przestrzeganiu restrykcyjnych norm podczas hodowli i …
Zobacz tutaj ...
Bibliografia
- Petkowicz B., Skiba-Tatarska M., Wysokińska-Miszczuk J., Kandydoza jamy ustnej, Gerontologia Polska, 4/2006.
- Neuman-Łaniec M., Postępowanie w grzybicy jamy ustnej u dzieci w codziennej praktyce lekarza, Terapia, 3/2016.
- Górska R., Choroby błony śluzowej jamy ustnej. Podręcznik dla studentów i do LDEK, Wydawnictwo Urban&Partner, Wrocław 2023.
Zostaw komentarz