Utrata węchu

Aktualizacja: 9 stycznia 2023

Utrata węchu to objaw najczęściej towarzyszący alergiom, zapaleniom zatok oraz grypie. Może mieć jednak rozmaite podłoże. Zazwyczaj utracie węchu towarzyszy jednoczesna utrata smaku, jako że oba zmysły są ze sobą ściśle powiązane. W ostatnich latach można było zaobserwować to w trakcie trwającej pandemii koronawirusa.

Utrata węchu – przyczyny

Zaburzenia lub utrata węchu występują w przebiegu schorzeń, którym towarzyszy upośledzona drożność nosa, takich jak:

• przewlekłe zapalenie zatok przynosowych;
• przewlekłe zapalenie zatok przynosowych z polipami nosa;
• alergiczny nieżyt nosa;
• infekcja dróg oddechowych, w tym ostre zapalenie zatok przynosowych.

W przypadku zapalenia zatok przynosowych zaburzenia węchu są jednym z czterech głównych objawów choroby. Zaburzenia węchu mogą zostać także wywołane uszkodzeniem neuronu węchowego, np. w przebiegu infekcji wirusowej, co miało miejsce w przypadku zachorowań na COVID-19. Przyczyny zaburzeń węchu leżące po stronie neuronu węchowego to ponadto:

• mechaniczny uraz tyłu głowy;
• guzy przedniego dołu czaszki, np. glejak płata czołowego;
• przewlekły zanikowy nieżyt nosa;
• złamanie podstawy przedniego dołu czaszki;
• zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych;
• kiła;
• krwotok podpajęczynówkowy;
• cukrzyca;
• zaburzenia hormonalne;
• choroba Alzheimera;
• choroba Parkinsona;
• stosowanie leków działających toksycznie na zmysł węchu, np. aminoglikozydów.

Warto wiedzieć, że wyróżniamy kilka rodzajów zaburzeń węchu:

• ansomia – całkowita utrata węchu;
• hyposomia – upośledzenie węchu;
• parasomia – odczuwanie odmiennych wrażeń zmysłowych, węchowe halucynacje;
• hypersomia – nadwrażliwość węchowa.

Całkowita utrata węchu jest spośród nich najtrudniejsza do leczenia ze względu na mnogość przyczyn.

Utrata węchu – objawy

Utrata węchu jest objawem dość charakterystycznym. Przebiega z całkowitą niemożnością rozpoznawania zapachów, nawet tych intensywnych. Aby sprawdzić czy zmagamy się z utratą węchu należy podjąć kilka prób wyczucia aromatycznych zapachów, takich jak:

• mocna kawa;
• ulubione perfumy;
• gotujący się obiad;
• zioła (bazylia, oregano, lawenda).

Jeśli nic nie odczujemy, możemy podejrzewać u siebie utratę węchu. Bardzo często towarzyszy jej utrata smaku lub zaburzenia w odczuwaniu smaku.

W przebiegu utraty węchu mogą pojawić się również inne objawy, na podstawie których przeprowadza się diagnostykę różnicową. Przykładowo, jeśli zmagamy się z gorączką, dreszczami i bólami kostno-stawowymi, możemy podejrzewać zarażenie koronawirusem lub zwykłą grypę. Z kolei jeśli odczuwamy ciśnienie w gałkach ocznych, mamy wodnisty katar oraz zatkany nos, prawdopodobnie przyczyną będą problemy związane z zatokami.

Leczenie utraty węchu

W leczeniu przypadków utraty węchu wywołanych przez upośledzenie drożności nosa (lub towarzyszących chorobom przebiegającym z upośledzeniem drożności nosa) stosuje się nowoczesne glikokortykosteroidy donosowe. Brak poprawy funkcjonowania narządu zmysłu w ciągu 3 miesięcy jest wskazaniem do szczegółowej diagnostyki rynologicznej i neurologicznej. Bardzo często taką diagnostykę wdraża się jednak wcześniej, jeszcze przed rozpoczęciem steroidoterapii. Jeśli wykluczymy grypę i infekcje bakteryjne czy infekcje wirusowe, kluczowe jest odnalezienie przyczyn problemu. W tym celu wykonuje się badania krwi i badanie moczu oraz tomografię komputerową bądź rezonans magnetyczny twarzoczaszki i ośrodkowego układu nerwowego. Uzupełniająco wykonać można badanie endoskopowe jamy nosowej i krtani.

Na podstawie wyników badań wdraża się leczenie przyczynowe. W niektórych przypadkach odzyskanie węchu jest możliwe. Wówczas poleca się – poza specjalistycznym leczeniem – terapie domowe. Polegają one na codziennym ćwiczeniu narządu zmysłu poprzez próby rozpoznawania zapachów – najpierw przy otwartych, a później przy zamkniętych oczach.

Interwencje chirurgiczne konieczne są rzadko. Zwykle w przypadkach zaawansowanych polipów nosa bądź guzów ośrodkowego układu nerwowego.

Olej z czarnuszki w kapsułkach 100% naturalny
Czarnuszka siewna (łac. Nigella sativa) jest naturalną substancją znaną od tysiącleci ze swoich właściwości. Wykorzystywana jest m.in. przy zmienionej chorobowo skórze. Działa antygrzybicznie, przeciwwirusowo, antyalergicznie, przeciwwrzodowo, ...
Zobacz tutaj ...

Bio olej z czarnuszki w płynie 100% naturalny
Tłoczony na zimno olej z czarnuszki egipskiej dzięki swoim właściwościom może pomóc w zwalczaniu wszelkiego rodzaju zmian skórnych. Chroni komórki organizmu przed wolnymi rodnikami co powoduje, że skóra wygląda młodziej ...
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Marciniak-Firadza R., Zmysł węchu – istota, zaburzenia, diagnoza, terapia, Logopedia, 2/2021.
2. Rapiejko P., Zaburzenia zmysłu węchu w praktyce lekarza rodzinnego, Therapy, 2/2021.
3. Rapiejko P., Lipiec A., Zaburzenia zmysłu węchu, Alergoprofil, 1/2021.
4. Korzeniowska K., Jankowski J., Cieślewicz A., Jabłecka A., Polekowe zaburzenia i utrata smaku, Farmacja Współczesna, 9/2016.