Zapalenie otrzewnej

Zapalenie otrzewnej (łac. perFitonitis) to inaczej zespół objawów klinicznych charakterystycznych dla tzw. „ostrego brzucha”. Typowy jest tu ból utrzymujący się przez wiele godzin, a przyczyną może być zarówno choroba ogólnoustrojowa, jak i niedrożność przewodu pokarmowego. Zapalenie otrzewnej stanowi bezpośrednie zagrożenie życia, dlatego bardzo ważna jest pilna interwencja lekarza. Nietypowym zjawiskiem współczesnej medycyny jest ponadto samoistne bakteryjne zapalenie otrzewnej.

Samoistne bakteryjne zapalenie otrzewnej

Samoistne bakteryjne zapalenie otrzewnej stanowi konsekwencję zakażenia płynu puchlinowego, bez jednoczesnego widocznego źródła infekcji w obrębie jamy brzusznej. Występuje nawet u do 30% chorych z wodobrzuszem, a w niektórych przypadkach towarzyszy temu zakażenie płynu opłucnowego. Posiewy na ogół wykazują obecność bakterii Gram-ujemnych, co sugeruje, że źródłem zakażenia jest przewód pokarmowy. Patogeneza samoistnego bakteryjnego zapalenia otrzewnej nie została do końca poznana.

Stosuje się leczenie zachowawcze, którego podstawą jest antybiotykoterapia. Najczęściej wybieranym antybiotykiem jest natomiast cefotaksym, a u pacjentów w stanie ciężkim – cyprofloksacyna. Leczenie prowadzi się do momentu ustąpienia objawów klinicznych lub zmniejszenia liczby neutrofilów w płynie puchlinowym do <250/mm3.

Zapalenie otrzewnej – przyczyny

Przyczyną zapalenia otrzewnej jest zakażenie tlenową lub beztlenową florą bakteryjną bądź podrażnienie otrzewnej niezakażonym płynem ustrojowym, który z różnych powodów przedostał się do jamy otrzewnej. Przyczyny zapalenia otrzewnej można dodatkowo podzielić na bakteryjne (występujące najczęściej) oraz chemiczne. Wśród bakteryjnych przyczyn znajdują się:

• choroby zapalne, np. zapalenie wyrostka robaczkowego, choroba Leśniowskiego-Crohna, zapalenie uchyłków jelita grubego;
• powikłania pooperacyjne;
• przedostawanie się bakterii wraz z krwią lub chłonką;
• błędnie wykonane zabiegi diagnostyczne lub terapeutyczne.

Z kolei wśród przyczyn chemicznych znajdziemy między innymi podrażnienia otrzewnej:

• krwią wynaczynioną wskutek pęknięcia tętniaka lub ciąży pozamacicznej;
• sokiem trzustkowym;
• płynem wysiękowym;
• płynem dializacyjnym.

Warto wspomnieć, że zapalenie otrzewnej stanowi najczęstsze powikłanie dializy otrzewnowej. Aż w 70% przypadków wywołują je gronkowiec lub bakterie Gram-ujemne, natomiast w zaledwie 2% przypadków obserwuje się grzybicze zapalenie otrzewnej, głównie związane z przewlekłą antybiotykoterapią.

Zapalenie otrzewnej – objawy

Obraz kliniczny zapalenia otrzewnej zależy w dużej mierze od rodzaju dolegliwości i jej dokładnych przyczyn. Przykładowo, włókniejące zapalenie otrzewnej postępuje zazwyczaj powoli i bezobjawowo, prowadząc do zmniejszenia transportu substancji przez błonę otrzewnową i spadku ultrafiltracji. Znacznie częściej jednak schorzenie ma gwałtowny przebieg i prowadzi do wystąpienia następujących objawów:

• nudności i wymioty;
• bardzo silne bóle brzucha, które nie ustępują wraz ze zmianą pozycji czy spożyciem posiłku i mogą trwać przez wiele godzin;
• gorączka, nierzadko sięgająca nawet 40 stopni C;
• zatrzymanie wiatrów i stolca;
• twardy, napięty brzuch;
• zatrzymanie moczu;
• blada, spocona skóra.

Przy zapaleniu otrzewnej ból jest na tyle mocny, że uniemożliwia wykonywanie podstawowych czynności dnia codziennego.

Zapalenie otrzewnej – leczenie

W przypadku zapalenia otrzewnej pochodzenia bakteryjnego podstawą jest antybiotykoterapia. Bez względu na przyczynę, jednak gdy zapalenie ma charakter rozlany, często pojawia się konieczność interwencji chirurgicznej. Wykonuje się operację metodą laparoskopową lub otwartą, polegającą np. na usunięciu wyrostka robaczkowego czy płukaniu jamy otrzewnej. W niektórych przypadkach stosuje się terapię dwuetapową. Najpierw płucze się jamę otrzewną oraz umieszcza w niej dren, a po pewnym czasie podejmuje drugą operację usunięcia części jelita. Takie postępowanie ma znaczenie np. w przebiegu zapalenia uchyłków jelita grubego.

Olej z czarnuszki w kapsułkach 100% naturalny
Czarnuszka siewna (łac. Nigella sativa) jest naturalną substancją znaną od tysiącleci ze swoich właściwości. Wykorzystywana jest m.in. przy zmienionej chorobowo skórze. Działa antygrzybicznie, przeciwwirusowo, antyalergicznie, przeciwwrzodowo, ...
Zobacz tutaj ...

Bio olej z czarnuszki w płynie 100% naturalny
Tłoczony na zimno olej z czarnuszki egipskiej dzięki swoim właściwościom może pomóc w zwalczaniu wszelkiego rodzaju zmian skórnych. Chroni komórki organizmu przed wolnymi rodnikami co powoduje, że skóra wygląda młodziej ...
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, tom I, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
2. Małyszko J., Otorbiające zapalenie trzewnej, Forum Nefrologiczne, 3/2008.
3. Madycki G., Zapalenie otrzewnej, Warszawa.