Chityna

Chityna jest drugim (tuż po celulozie) najbardziej rozpowszechnionym polisacharydem na Ziemi. Należy do polisacharydów zwierzęcych, jednak znajduje szerokie zastosowanie w wielu dziedzinach przemysłu.

Synteza i budowa chityny

Chitynę produkuje się na drodze biosyntezy głównie przez owady i skorupiaki. Składa się z reszt N-acetyloglukozoaminy, które są ze sobą powiązane wiązaniami beta-1,4-glikozydowymi. Chityna, podobnie jak celuloza, tworzy długie, proste łańcuchy. Pełni dzięki temu rolę ochronną i strukturalną.

Różnica pomiędzy budową celulozy, a chityny polega na zastąpieniu przy atomie węgla grupy hydroksylowej acetylowaną grupą aminową. Zmiana atomu tlenu na atom azotu w chitynie powoduje większą wytrzymałość mechaniczną chityny w porównaniu do celulozy. Wiąże się to bezpośrednio z silniejszym oddziaływaniem międzycząsteczkowym pomiędzy łańcuchami. Omawiany polisacharyd posiada stosunkowo wysoki ciężar cząsteczkowy.

Gdzie występuje chityna?

Chityna występuje w dużych ilościach w:

• szkieletach zewnętrznych owadów;
• pancerzach skorupiaków;
• ścianach komórkowych niektórych grzybów, drożdży czy pleśni.

Polisacharyd ten występuje w 3 postaciach: alfa, beta i gamma. Wszystkie one różnią się między sobą głównie ułożeniem łańcuchów w obszarze krystalicznym. W celach przemysłowych i laboratoryjnych pozyskuje się ją głównie z morskich bezkręgowców, takich jak kryl, kraby, krewetki czy homary.

Jakie zastosowanie ma chityna w przemyśle?

Dzięki licznym korzystnym właściwościom chityna znalazła zastosowanie między innymi przy oczyszczaniu wód ściekowych i pitnych z jonów metali ciężkich lub radioaktywnych, toksycznych substancji organicznych. Stosuje się ją również w przemyśle włókienniczym do produkcji włókien lub jako dodatek do włókien, z których następnie tworzy się materiały opatrunkowe.

Odpowiednia obróbka cząsteczki tego związku prowadzi do otrzymania oligochityny, która wykazuje silne właściwości bakteriobójcze i grzybobójcze. Można również otrzymać najważniejszą pochodną chityny – chitozan. Wykorzystuje się go między innymi w przemyśle spożywczym, kosmetycznym i chemicznym. W medycynie służy jako tworzywo do wyrobu nici chirurgicznych, materiałów opatrunkowych przyspieszających gojenie się ran czy sztucznych organów wewnętrznych.

W przemyśle kosmetycznym można stosować chitynę jako związek ułatwiający rozczesywanie włosów oraz chroniący włosy i skórę przed szkodliwym promieniowaniem UV. Z tego względu może być składnikiem wielu różnych kosmetyków, choć wciąż jej zastosowanie w tej branży nie jest tak powszechne.

Medyczne znaczenie chityny

Chityna w medycynie wykorzystywana jest przede wszystkim do produkcji wspomnianego chitozanu. Chitozan jest substancją biodegradowalną i nietoksyczną, stosowaną m.in. do produkcji otoczek na leki. Ponadto:

• hamuje rozwój komórek nowotworowych;
• obniża ciśnienie krwi;
• redukuje stężenie lipidów we krwi;
• zmniejsza stężenie cukru we krwi u osób z nadwagą;
• poprawia perystaltykę jelit i wspomaga proces odchudzania;
• znacznie podnosi aktywność układu odpornościowego organizmu poprzez regulację pH krwi;
• poprawia krwiobieg w tkankach;
• absorbuje i usuwa z organizmu sole metali ciężkich (ołów, rtęć i inne).

Dodatkowo opatrunki z tym związkiem przyspieszają zabliźnianie trudno gojących się ran poprzez uaktywnianie naturalnej syntezy kolagenu.

Bibliografia

1. Kumirska J., Stepnowski P., Zastosowanie technik chromatograficznych do analizy chityny i chitozanu, LAB, 4/2015.
2. Lewandowska K., Biopolimery, Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
3. Skołucka-Szary K., Rieske P., Piaskowski S., Praktyczne aspekty zastosowania chityny i jej pochodnych w leczeniu ran, Chemik, 2/2016.

Spirulina w tabletkach (100% naturalna)
Spirulina posiada w pełni naturalne witaminy i minerały o wysokim stężeniu. W jej skład wchodzą m.in.: biotyna, beta-karoten, kwas foliowy, tiamina, niacyna, witamina D, E i inne witaminy oraz białko i błonnik. To też źródło cynku, magnezu, wapnia, żelaza
Zobacz tutaj ...

Spirulina w proszku (100% naturalna)
Spirulina w proszku to słodkowodna alga, zawierająca duże stężenie witamin, minerałów i innych, ważnych składników odżywczych. Wysoką jakość uzyskano dzięki odpowiednim warunkom klimatycznym, przestrzeganiu restrykcyjnych norm podczas hodowli i …
Zobacz tutaj ...