Witamina B12 – jak działa na nasz ogranizm

Aktualizacja: 23 kwietnia 2025

Witamina B12 inaczej zwana jest kobalaminą. Nasze pożywienie zawiera spore ilości witaminy B12, jednak osoby po pięćdziesiątym roku życia powinny ją suplementować, ponieważ mają kłopoty z jej przyswajaniem. Nawet niewielki niedobór tej witaminy zwiększa ryzyko choroby wieńcowej, depresji, a prawdopodobnie również choroby Alzheimera.

Witamina B12 – charakterystyka

Kobalamina jest ostatnią z odkrytych witamin z grupy B. Pod koniec lat czterdziestych została ona zidentyfikowana i nazwana witaminą B12. To jedyna witamina z grupy B, która jest w dużych ilościach magazynowana w organizmie, głównie w wątrobie. Wchłanianie jej przez organizm jest bardzo złożone. Dzięki odpowiedniemu stężeniu kwasu żołądkowego enzymy trawienne oddzielają witaminę od białek dostarczanych z pożywieniem. Następnie jest ona wiązana z gastromukoproteiną (czyli białkiem wytwarzanym przez komórki ściany żołądka), później z kolei transportowana do jelita cienkiego i tu wchłaniana. Gdy mamy zbyt małe stężenie kwasu w żołądku lub niedostateczną ilość gastromukoprotein (zaburzenia te pogłębiają się wraz z wiekiem), dochodzi do niedoboru witaminy B12. Poprzez to, że organizm ma spore zasoby kobalaminy, może upłynąć wiele lat, zanim ten niedobór się ujawni.

Zobacz również: Witamina B12 (kobalamina).

Działanie witaminy B12

Wykazano, że witamina B12:

• jest niezbędna do podziału komórek;
• potrzebna jest do wytwarzania krwinek czerwonych;
• utrzymuje ochronną osłonkę mielinową wokół nerwów;
• bierze udział w przekształcaniu pożywienia w energię;
• odgrywa główną rolę w syntezie materiału genetycznego komórek – DNA i RNA;
• wraz z kwasem foliowym bierze udział w rozkładzie homocysteiny;
• działa korzystnie na nerwy, dzięki czemu zapobiega wielu zaburzeniom neurologicznym oraz drętwieniu i mrowieniu, które towarzyszy często osobom chorym na cukrzycę;
• wspomaga leczenie depresji;
• korzystnie wpływa na układ odpornościowy;
• wydłuża okres upływający między zakażeniem HIV, a rozwojem AIDS;
• wzmacnia reakcje odpornościowe, szczególnie u osób starszych;
• jako składnik osłonki mielinowej nerwów jest cennym lekiem w leczeniu stwardnienia rozsianego (choroby polegającej na zaniku tej osłonki).

Dobowe zapotrzebowanie na witaminę B12 wynosi dla dorosłych 1,5 mg. Uzupełnienie pożywienia tą witaminą jest szczególnie ważne u osób starszych, jak i u osób niejedzących mięsa ani nabiału, ponieważ to główne jej źródła.

Niedobór witaminy B12 – objawy

Do głównych objawów niedoboru tego związku w organizmie należą:

• zmęczenie;
• depresja;
• drętwienie i mrowienie stóp oraz dłoni wynikające z uszkodzenia nerwów;
• osłabienie mięśni;
• dezorientacja i utrata pamięci;
• w ciężkich przypadkach może wystąpić demencja starcza oraz anemia złośliwa.

Stężenie witaminy B12 zmniejsza się wraz z wiekiem. Na ryzyko awitaminozy narażone są osoby cierpiące na chorobę wrzodową oraz chorobę Leśniowskiego–Crohna (choroba jelit), jak również pacjenci zażywający leki przeciwpadaczkowe, przeciw przewlekłej niestrawności oraz przeciw dnie moczanowej. Nadużycie alkoholu również utrudnia wchłanianie witaminy B12. Niedobór tej witaminy jest stwierdzony u 20 % społeczeństwa, zwłaszcza u osób starszych. Niestety przebiega on bezobjawowo.

Zobacz również: Witamina B12 – korzyści zdrowotne i objawy niedoboru.

Nadmiar w organizmie

Nadmiar witaminy B12 jest wydalany wraz z moczem dlatego nie są znane niepożądane działania tej witaminy. Uznaje się, że je przedawkowanie nie jest możliwe, mimo tego wszelkie suplementy należy przyjmować z rozwagą.

Przyjmowanie i źródła witaminy b12

Witaminę B12 zażywa się raz dziennie, najlepiej rano wraz z kwasem foliowym. Większość multiwitamin zawiera co najmniej zalecane dawki dobowe tych dwóch witamin. Preparaty witamin z grupy B zawierają ich więcej. Większe dawki lecznicze zawarte są w preparatach samej witaminy B12 lub w połączeniu z kwasem foliowym. Najlepsze efekty są po stosowaniu tej witaminy w postaci podjęzykowej, ponieważ poprawia wchłanianie leku. Witaminę B12 możemy znaleźć w:

• szczupaku, nerkach i wątrobie (najlepsze źródła);
• podrobach;
• jajkach;
• mięsie;
• wędlinach;
• mięsie królika;
• przetworach mlecznych (jogurt, kefir, śmietana, mleko);
• serach;
• ostrygach;
• rybach (śledzie, pstrągi, makrele);
• drożdżach piwowarskich;
• płatkach śniadaniowych.

Witamina B12 dostępna jest w kapsułkach, tabletkach, zastrzykach oraz zawiesinach. W związku z tym nie ma problemu z jej bezpiecznym uzupełnianiem. Oczywiście znacznie lepiej jest dostarczać ją wraz z dietą, ponieważ naturalne źródła cechują się największą biodostępnością.

Spirulina w tabletkach (100% naturalna)
Spirulina posiada w pełni naturalne witaminy i minerały o wysokim stężeniu. W jej skład wchodzą m.in.: biotyna, beta-karoten, kwas foliowy, tiamina, niacyna, witamina D, E i inne witaminy oraz białko i błonnik. To też źródło cynku, magnezu, wapnia, żelaza
Zobacz tutaj ...

Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Chlorella w bardzo dokładny sposób oczyszcza organizm, pomaga w likwidacji zaparć, wspiera budowanie naturalnej odporności, wspomaga odmładzanie organizm, przyspiesza regenerację uszkodzonych tkanek, poprawia kondycję organizmu, dodaje sił witalnych, …
Zobacz tutaj ...

Chlorella w tabletkach z rozerwaną ścianą komórkową
Chlorella posiada właściwości przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwgrzybiczne nie wpływając przy tym na florę fizjologiczną. Bardzo dokładnie usuwa toksyny z organizmu …
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Pilarski K., Pilarska A., Zaburzenie wchłaniania witaminy B12 – przyczyny, skutki i postępowanie dietetyczne, Suplementy 2016.
2. Kośmider A., Czaczyk K., Witamina B12 – budowa, biosynteza, funkcje i metody oznaczania, Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 5/2010.
3. Zubowska M., Zalewska-Szewczyk B., Stengert W., Mycko K., Młynarski W., Ciężki niedobór witaminy B12 o nieznanej etiologii u 10-miesięcznej dziewczynki, Hematologia, 1/2011.
4. Zabrocka J., Wojszel Z., Niedobór witaminy B12 w wieku podeszłym – przyczyny następstwa, podejście terapeutyczne, Geriatria, 7/2013.