Hikikomori

Aktualizacja: 12 lutego 2024

Hikikomori w odróżnieniu od fobii społecznej nie jest chorobą. Mianem tym określa się formę wycofania społecznego po raz pierwszy opisaną na przykładzie młodzieży i młodych dorosłych w Japonii. Dotyczy ludzi, którzy z różnych względów stają się domownikami w domach rodziców, niezdolnymi do uczęszczania do szkoły lub do pracy przez miesiące, a nawet lata.

Co to jest hikikomori?

Według oficjalnych źródeł japońskich mianem hikikomori określa się nie tylko fobię, o ile osobę, która przez okres dłuższy niż pół roku izoluje się we własnym pokoju, odmawiając udziału w życiu społecznym, kontaktując się najwyżej z najbliższą rodziną. Co istotne, izolacja taka potrafi trwać latami, nie miesiącami (niekiedy nawet powyżej 10 lat). Spora część hikikomori to ludzie całkowicie zdrowi pod względem fizycznym i psychicznym. Oczywiście część z nich ma mniejsze bądź większe zaburzenia związane z apatią, agorafobią, schizofrenią czy depresją, podobnie jak w przypadku reszty społeczeństwa. Hikikomori uznaje się powszechnie za chorobę cywilizacyjną o podłożu społecznym i emocjonalnym.

Krajowa grupa robocza ds. badań doprecyzowała, że hikikomori to stan unikania zaangażowania społecznego (np. edukacji, zatrudnienia, przyjaźni) z ogólnie trwałym wycofywaniem się do swojego domu, wskutek oddziaływania różnych czynników. Potocznie problem nazywany jest japońskim wirusem samotności, choć w rzeczywistości nie ma on nic wspólnego z infekcją.

Hikikomori – przyczyny

Czynników ryzyka hikikomori może być wiele, choć wciąż nie do końca ustalono, co rzeczywiście powoduje wystąpienie tego problemu. Podobnie jak ma to miejsce w przypadku innych fobii i problemów psychicznych czy emocjonalnych – mechanizm jest złożony i ze względu na indywidualizm osobowości każdego człowieka, trudny do przeanalizowania. Niektórzy specjaliści twierdzą, że na wystąpienie hikikomori wpływają: długotrwały stres, presja nakładana na młodych ludzi, brak pewności siebie, niska samoocena.

Hikikomori – objawy

Charakterystycznymi cechami hikikomori są:

• odwrócony tryb życia – osoby te są aktywne nocą, a śpią w dzień;
• niskie poczucie własnej wartości;
• unikanie opuszczania pokoju ciągu dnia, aby nie spotkać przypadkowo członków rodziny lub gości;
• silniejsza więź z rodzicem, który ze względu na zobowiązania (np. pracę) większość dnia przebywa poza domem;
• unikanie klasycznego robienia zakupów – większość produktów oraz żywność zamawia się telefonicznie lub przez Internet;
• nadmierne zainteresowanie Internetem – życie w social mediach, spędzanie większości czasu w Internecie i szukanie tam sposobów na spędzanie wolnego czasu;
• niski poziom zainteresowań niezwiązanych z Internetem.

Niewielka grupa osób z omawianym problemem potrafi nawet terroryzować swoją rodzinę. Znane są przypadki hikikomori, którzy opuszczają swoje pokoje regularnie, w godzinach, w których mogą uniknąć spotkania sąsiadów. Włóczą się wtedy po ulicach lub bez celu jeżdżą pociągami. Znacznie zaburza to równowagę między życiem miłosnym, zawodowym, rodzinny, osobistym – w dużym stopniu pogarszając jakość życia. Zbyt częste przebywanie w sieci może spowodować nałóg, nazywany internetoholizmem lub w skrajnym przypadku może zamienić się w „syndrom hikikomori”, który w pierwszym etapie ma łudząco podobne objawy do tzw. „siecioholizmu”.

Zobacz również: Uzależnienie od Internetu.

Hikikomori – leczenie

W Polsce istnieją kliniki oraz ośrodki leczenia uzależnień komputerowych, jak również leczenia hikikomori. Zachęcają one do uczestnictwa w terapii behawioralno-poznawczej, która jest złotym standardem leczenia fobii, uzależnień, problemów emocjonalnych i problemów psychicznych. W miejscowości Choceń znajduje się jedna z takich klinik. Oferta tego ośrodka bazuje na całościowej psychoterapii, również behawioralnej. Celem terapii jest samodzielne dotarcie osoby chorej do przyczyn swoich słabości, a następnie wyeliminowanie ich. Przy hikikomori rzadko kiedy stosuje się farmakoterapię – większość przypadków dobrze reaguje na leczenie psychoterapeutyczne, choć jest ono czasochłonne i wymaga zaangażowania nie tylko pacjenta, ale i osób z jego najbliższego otoczenia.

Omega 3 – czysty roślinny olej z Pachnotki zwyczajnej
Omega 3 to naturalny produkt zawierający w swoim składzie czysty, roślinny olej, z pełniącymi istotną rolę w odżywianiu człowieka kwasami tłuszczowymi Omega 3. Stanowi wsparcie dla mózgu i odpowiada za jego prawidłową pracę. Dodatkowo wspiera odporność
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Frączkowska K., Hikikomori – japoński syndrom wycofania społecznego jako problem współczesnych uczniów polskich szkół. Analiza zjawiska w świetle badań literatury przedmiotu oraz badań własnych, Rozprawy Społeczne, 4/2021.
2. Szluz B., Hikikomori – o problemie wycofania społecznego młodych ludzi, Uniwersytet Rzeszowski, 1/2018.
3. Konopka B., Fobia społeczna, hikikomori, kokonizm – o potrzebie odosobnienia w społeczeństwie informacyjnym, Uniwersytet Śląski.