Piperyna

Aktualizacja: 28 października 2025

Piperyna to naturalny alkaloid występujący w ziarnach pieprzu czarnego (łac. Piper nigrum), odpowiedzialny za jego charakterystyczny, ostry smak. Substancja ta od lat przyciąga uwagę naukowców ze względu na swoje wyjątkowe właściwości prozdrowotne. Wspiera trawienie, usprawnia wchłanianie składników odżywczych (m.in. selenu), działa przeciwzapalnie i antyoksydacyjnie. Coraz więcej badań wskazuje również, że piperyna może odgrywać istotną rolę w profilaktyce chorób cywilizacyjnych, w tym nowotworów. Dzięki temu znalazła zastosowanie nie tylko w kuchni, ale również w suplementacji.

Piperyna – charakterystyka

Piperyna to naturalny alkaloid obecny w owocach pieprzu czarnego (Piper nigrum) oraz pieprzu długiego (Piper longum), nadający przyprawie charakterystyczny, ostry smak. Choć dziś pieprz jest jedną z najczęściej stosowanych przypraw na świecie, w tradycyjnej medycynie Azji od wieków wykorzystywano go jako środek wspierający trawienie, łagodzący stany lękowe, poprawiający nastrój i ułatwiający zasypianie.

Współczesne badania potwierdzają, że piperyna jest związkiem biologicznie czynnym o szerokim spektrum działania. Wykazuje właściwości antyoksydacyjne, przeciwzapalne, przeciwnowotworowe i immunomodulujące. Co więcej, wpływa na metabolizm wielu substancji w organizmie, zwiększając biodostępność wybranych składników odżywczych i związków aktywnych. To czyni ją cennym dodatkiem w suplementacji.

Pod względem chemicznym piperyna jest pochodną piperydyny. To żółtą, krystaliczną substancją o wzorze sumarycznym C17H19NO3. Jest słabo zasadowa, nierozpuszczalna w wodzie i ulega rozkładowi w warunkach kwasowej lub zasadowej hydrolizy. Jej temperatura topnienia wynosi około 128-130°C.

Piperyna – właściwości prozdrowotne

W medycynie ludowej pieprz od wieków stosowano jako naturalny środek przeciwbólowy, przeciwzapalny i przeciwgorączkowy. Współczesna nauka potwierdza, że jego główny składnik aktywny piperyna rzeczywiście wykazuje szerokie działanie prozdrowotne, wspierając prawidłowe funkcjonowanie organizmu na wielu poziomach.

Do najważniejszych właściwości piperyny zalicza się:

• wspomaganie trawienia – piperyna stymuluje wydzielanie soków żołądkowych i enzymów trawiennych, a także usprawnia ruchy perystaltyczne jelit. To pomaga ograniczyć wzdęcia, zaparcia czy biegunki;
• zwiększanie biodostępności składników odżywczych – poprawia wchłanianie witamin (zwłaszcza witaminy B6 i witaminy C) oraz minerałów, takich jak żelazo czy selen;
• wsparcie procesu odchudzania – przyspiesza metabolizm i wspomaga spalanie tkanki tłuszczowej, co może ułatwiać kontrolę masy ciała;
• działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe – łagodzi stany zapalne i może zmniejszać dolegliwości bólowe mięśni oraz stawów;
• wzmacnianie odporności – wpływa na aktywność układu odpornościowego, zwiększając naturalną zdolność organizmu do obrony przed infekcjami;
• silne działanie antyoksydacyjne – neutralizuje wolne rodniki tlenowe, chroniąc komórki przed stresem oksydacyjnym i przedwczesnym starzeniem.

Coraz więcej badań wskazuje również, że piperyna może wykazywać potencjał przeciwnowotworowy. Wstępne obserwacje sugerują jej zdolność do hamowania wzrostu niektórych linii komórek rakowych. Należy jednak podkreślić, że potrzebne są dalsze, pogłębione badania, aby w pełni potwierdzić te właściwości i określić mechanizmy ich działania.

Piperyna – przeciwwskazania zdrowotne

Choć piperyna uznawana jest za jeden z bardziej wartościowych związków bioaktywnych występujących w naturze, jej stosowanie nie zawsze jest wskazane. W umiarkowanych ilościach, obecnych naturalnie w przyprawach, jest bezpieczna dla większości osób. Jednak przy suplementacji skoncentrowanymi preparatami należy zachować ostrożność, ponieważ u niektórych osób może powodować działania niepożądane lub wchodzić w interakcje z lekami.

Piperyny nie powinny stosować osoby:

• z chorobami przewodu pokarmowego – u pacjentów zmagających się z wrzodami żołądka, chorobą refluksową, nadkwasotą czy zespołem jelita drażliwego piperyna może nasilać objawy i podrażniać błonę śluzową żołądka;
• z chorobami wątroby lub trzustki – piperyna może obciążać wątrobę oraz wpływać na metabolizm leków, co stanowi ryzyko przy schorzeniach tych narządów;
• kobiety w ciąży i karmiące piersią – ze względu na brak wystarczających badań potwierdzających bezpieczeństwo piperyny w tych okresach, suplementacja nie jest rekomendowana;
• dzieci i młodzież poniżej 18. roku życia – brak jest danych naukowych dotyczących bezpieczeństwa stosowania w tej grupie wiekowej.

Dodatkowo piperyna może wchodzić w interakcje z niektórymi lekami, zwiększając ich biodostępność i tym samym stężenie we krwi. Dotyczy to między innymi leków przeciwpadaczkowych, przeciwzakrzepowych, niektórych antybiotyków oraz preparatów stosowanych w chemioterapii. W rzadkich przypadkach może wystąpić również reakcja alergiczna na piperynę objawiająca się wysypką, swędzeniem skóry lub dolegliwościami żołądkowo-jelitowymi.

Spirulina + Selen 100% naturalny
Spirulina z organicznie związanym, naturalnie pozyskanym selenem, w znacznym stopniu uzupełnia niedobory tego pierwiastka w organizmie. Pomaga on zachować zdrowe włosy i paznokcie, wspomaga prawidłowe funkcjonowanie tarczycy, ...
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Newerli-Guz J., Zawartość piperyny w różnych rodzajach pieprzu dostępnych na rynku Trójmiasta, BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. – XLIV, 2011, 3, str. 890 – 893.
2. Krzystanek A., Różańska D., Piperyna – związek biologicznie czynny, Problemy Higieny i Epidemiologii, 99/2018.