Choroba refluksowa

Choroba refluksowa (refluks) przełyku odnosi się do obecności typowych objawów podmiotowych lub uszkodzenia błony śluzowej przełyku. Stan ten jest wywołany patologicznym zarzucaniem treści żołądkowej do przełyku. Szacuje się, że objawy tego schorzenia pojawiają się każdego dnia u 5-10% osób w populacjach krajów wysoko rozwiniętych, a raz na tydzień nawet u 20%. Częstość występowania choroby zwiększa się wraz z wiekiem.

Przyczyny

Etiologia choroby refluksowej jest wieloczynnikowa. Wśród przyczyn wymienia się:

• zaburzenia czynności motorycznej LES, czyli obszaru w dolnej części przełyku;
• zaburzenia opróżniania żołądka;
• otyłość;
• ciążę.

Choroba refluksowa może się także rozwinąć w przebiegu niektórych schorzeń ogólnoustrojowych, takich jak:

• twardzina układowa;
• cukrzyca;
• polineuropatia alkoholowa;
• niektóre zaburzenia hormonalne.

Istotną rolę odgrywają również przyjmowane przez chorego leki obniżające ciśnienie LES, zwłaszcza doustne środki antykoncepcyjne, metyloksantyny, azotany oraz leki przeciwcholinergiczne. Zwiększone ryzyko wystąpienia objawów choroby występuje przy nieodpowiednim stylu życia, czyli przy nadmiernym spożywaniu alkoholu, braku aktywności fizycznej czy wysokokalorycznej diecie.

W patogenezie stwierdza się zaburzenie funkcji LES oraz cofanie się kwaśnej treści żołądkowej do przełyku. Powstawaniu schorzenia sprzyja także przepuklina rozwaru przełykowego.

Jak objawia się choroba refluksowa?

Objawy omawianej choroby dzieli się na typowe (przełykowe) oraz nietypowe (pozaprzełykowe).
Wśród typowych najczęstsze są:

• zgaga – uczucie pieczenia za mostkiem;
• puste odbijania oraz cofanie się treści żołądkowej do przełyku.

Dolegliwości nasilają się w pozycji leżącej na wznak, przy pochylaniu się i podczas parcia, zwłaszcza po obfitym lub tłustym posiłku. Objawy wymagające szybkiej diagnostyki endoskopowej (czyli objawy alarmujące) to:

• zaburzenia połykania (dysfagia);
• bolesne połykanie (odynofagia);
• zmniejszenie masy ciała;
• krwawienie z górnego odcinka przewodu pokarmowego (jawne lub utajone).

Natomiast wśród objawów nietypowych spotkać można między innymi:

• chrypkę, zwłaszcza poranną – spowodowana jest drażnieniem strun głosowych przez zarzucaną treść żołądkową;
• suchy kaszel lub świszczący oddech – objawy astmy wywołane aspiracją treści żołądkowej do drzewa oskrzelowego lub skurczem oskrzeli na drodze odruchu z nerwu błędnego w wyniku drażnienia dolnej części przełyku;
• ból w klatce piersiowej – będący najczęstszą przyczyną niesercowego bólu zamostkowego.

Niejednokrotnie objawy nietypowe występują bez towarzyszących objawów typowych. Choroba refluksowa może również przebiegać bezobjawowo – wówczas jej obecność stwierdzić można jedynie na podstawie badania endoskopowego.

Diagnostyka

Diagnostyka zazwyczaj opiera się przede wszystkim na wywiadzie przeprowadzonym z pacjentem. Podczas rozmowy pacjent wypełnia kwestionariusze składające się z określonej liczby pytań. Na podstawie wyniku takich ankiet można niekiedy postawić podejrzenie choroby. Aby upewnić się, że pacjent cierpi na chorobę refluksową przełyku, warto wykonać badanie endoskopowe przełyku. Pozwala ono jednocześnie określić nasilenie choroby i wskazać na ewentualną obecność powikłań.

Leczenie choroby refluksowej

Omawianą chorobę zalicza się do przewlekłych, dlatego właściwe jest ciągłe leczenie w celu opanowania dolegliwości i zapobiegania powikłaniom. Wielu chorych wymaga leczenia nawet do końca życia. W przypadku tej choroby stosuje się terapię farmakologiczną i niefarmakologiczną. Leczenie niefarmakologiczne obejmuje przede wszystkim zaprzestanie palenia papierosów, zmniejszenie masy ciała w przypadku nadwagi i otyłości, uniesienie wezgłowia łóżka czy stosowanie odpowiedniej diety. Wiąże się zatem głównie ze zmianą stylu życia.

Z kolei leczenie niefarmakologiczne obejmuje stosowanie leków hamujących wydzielanie kwasu solnego, leków zobojętniających kwas solny i osłaniających błonę śluzową oraz leków prokinetycznych.

Leczenie chirurgiczne

W sytuacji, gdy leczenie zachowawcze nie przynosi trwalszej poprawy pomimo stosowania leków w maksymalnych dawkach, rozważa się leczenie operacyjne, zwłaszcza u osób młodych. Najczęściej wykonywanym zabiegiem przeciwrefluksowym jest fundoplikacja sposobem Nissena, polegająca na wytworzeniu wokół dalszego odcinka przełyku „kołnierza” ze sklepienia żołądka.

Olej z czarnuszki w kapsułkach 100% naturalny
Czarnuszka siewna (łac. Nigella sativa) jest naturalną substancją znaną od tysiącleci ze swoich właściwości. Wykorzystywana jest m.in. przy zmienionej chorobowo skórze. Działa antygrzybicznie, przeciwwirusowo, antyalergicznie, przeciwwrzodowo, ...
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Dudkowiak R., Poniewierka E., Rola diety i stylu życia w leczeniu choroby refluksowej przełyku, Family Medicine & Primary Care Review, 4/2012.
2. Gąsiorowska A., Janiak M., Waśko-Czopnik D., Skrzydło-Radomańska B., Drobnik J., Mastalerz-Migas A., Rydzewska G., Postępowanie u pacjentów z objawami choroby refluksowej przełyku – rekomendacje dla lekarzy rodzinnych, Lekarz POZ, 4/2019.
3. Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Tom I, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.