Folikulotropina to inaczej hormon folikulotropowy (FSH), który wspólnie z hormonem luteinizującym (LH) należy do przysadkowych hormonów płciowych istotnych zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. Produkowany jest przez przedni płat przysadki mózgowej, co kontrolują jednak m.in. hormony podwzgórza. Związek ten znajduje również szerokie zastosowanie w medycynie, zwłaszcza w leczeniu żeńskiej niepłodności.
Spis treści
Folikulotropina – charakterystyka
Folikulotropina to hormon produkowany przez przedni płat przysadki mózgowej zarówno w organizmie kobiety, jak i mężczyzny. Jego stężenie zmienia się w zależności od płci, wieku i dnia cyklu miesiączkowego (w przypadku kobiet). Pod względem chemicznym stanowi glikoproteinę składającą się z 207 aminokwasów ułożonych w 2 podjednostki. Jej syntezę i wydzielanie kontroluje przede wszystkim podwzgórzowy czynnik uwalniający o nazwie FSH-RF (folikuloliberyna), a także estradiol. FSH ulega wydaleniu z organizmu wraz z moczem.
Folikulotropina u kobiet
Normy folikulotropiny w przypadku kobiet zależą od etapu cyklu miesiączkowego oraz od wieku. Prezentują się następująco:
- poniżej 12 IU/l – faza folikularna;
- 20-90 IU/l – owulacja;
- poniżej 10 IU/l – faza lutealna;
- 40-250 IU/l – menopauza.
Hormon folikulotropowy w organizmie kobiecym odpowiada przede wszystkim za rozwój i dojrzewanie pęcherzyków Graafa, jak również za wspomaganie tworzenia się estradiolu i progesteronu – dwóch niezmiernie ważnych hormonów płciowych kobiet. W efekcie odpowiada za regularne i zgodne z fazami cyklu menstruacyjnego zmiany w endometrium (błonie śluzowej macicy). To hormon niezbędny do przeprowadzenia aktu zapłodnienia komórki jajowej plemnikiem.
Folikulotropina u mężczyzn
Mężczyźni po okresie dojrzewania powinni wykazywać stężenie folikulotropiny na poziomie 4-25 IU/l. Hormon ten w ich organizmie odpowiada głównie za prawidłową produkcję nasienia oraz białek związanych z hormonami płciowymi – w największym stopniu z androgenów i inhibiny.
Folikulotropina – badanie
Badanie hormonu FSH w przypadku kobiet wskazane jest w następujących sytuacjach:
- zaburzenia pokwitania (zwłaszcza brak menstruacji);
- niewydolność jajników;
- zespół policystycznych jajników;
- niepłodność;
- menopauza.
Poziom hormonu ocenia się na podstawie próbki krwi. Badanie wykonuje się między 2. a 5. dniem cyklu menstruacyjnego (czyli we wczesnej fazie folikularnej). Chyba że lekarz zaleci inaczej. U mężczyzn dzień miesiąca nie ma znaczenia, a podstawowymi wskazaniami są:
- niepłodność;
- impotencja;
- zaburzenia dojrzewania;
- zaburzenia spermiogenezy, w tym azoospermia;
- hipogonadyzm hipogonadotropowy oraz hipergonadotropowy.
Należy zaznaczyć, że wraz z FSH ocenia się poziom innych hormonów – najczęściej hormonów płciowych, hormonów steroidowych oraz hormonów tarczycy. Dopiero wówczas można ustalić odpowiednie rozpoznanie. Ponadto badanie poziomu FSH najlepiej wykonywać z samego rana, ponieważ hormon ten wykazuje dobowy rytm wydzielania. Nie trzeba być na czczo.
Podwyższone FSH
Wysoki poziom omawianego hormonu jest charakterystyczny dla radioterapii, chemioterapii, niewydolności jąder u mężczyzn, menopauzy u kobiet. Może wiązać się z chorobami nerek, zespołem Turnera czy zespołem Klinefeltera. Taki stan rzeczy prowadzi niemal zawsze do niepłodności u obu płci. U kobiet obserwuje się dodatkowo zaburzenia cyklu miesiączkowego, zaś u dzieci – przedwczesne dojrzewanie.
Niskie FSH
Niekorzystnym zjawiskiem jest również zbyt niski poziom folikulotropiny w organizmie. Przeważnie wskazuje on na niewydolność podwzgórza bądź przysadki mózgowej i współwystępuje z obniżonym stężeniem hormonu luteinizującego. Inne możliwe przyczyny to: nowotwory, anoreksja, skrajne niedożywienie czy silny stres o charakterze przewlekłym. Niski poziom FSH objawia się opóźnieniem dojrzewania płciowego, u kobiet zaś -zaburzeniem cyklu miesiączkowego (a nawet jego zanikiem).
Spirulina w tabletkach (100% naturalna)Spirulina posiada w pełni naturalne witaminy i minerały o wysokim stężeniu. W jej skład wchodzą m.in.: biotyna, beta-karoten, kwas foliowy, tiamina, niacyna, witamina D, E i inne witaminy oraz białko i błonnik. To też źródło cynku, magnezu, wapnia, żelaza
Zobacz tutaj ...
Spirulina w proszku (100% naturalna)Spirulina w proszku to słodkowodna alga, zawierająca duże stężenie witamin, minerałów i innych, ważnych składników odżywczych. Wysoką jakość uzyskano dzięki odpowiednim warunkom klimatycznym, przestrzeganiu restrykcyjnych norm podczas hodowli i …
Zobacz tutaj ...
Bibliografia
- Jusiakowska-Piputa M., Zmienność stężenia hormonu anty-Mullerowskiego i hormonu folikulotropowego u kobiet w wieku rozrodczym w zależności od prawidłowej lub zaburzonej funkcji jajników, Poznań 2020.
- Traczyk W., Fizjologia człowieka w zarysie, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.
- Ganong W., Fizjologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2018.
Zostaw komentarz