Prostaglandyny

Aktualizacja: 24 kwietnia 2024

Prostaglandyny zaliczane są do jednej z najważniejszych klas mediatorów lipidowych – eikozanoidów syntezowanych przy udziale cyklooksygenaz. Wpływają na prawidłowe funkcjonowanie m.in. narządów wewnętrznych: żołądka, nerek, ale i układu sercowo-naczyniowego, a także układu immunologicznego. Występują we wszystkich tkankach oraz płynach ustrojowych organizmu.

Charakterystyka prostaglandyn

To związki naturalne, pochodzące z utlenienia wielonienasyconych, 20-węglowych kwasów tłuszczowych. Można powiedzieć, że prostaglandyny występujące w warunkach naturalnych są nienasyconymi kwasami tłuszczowymi, zawierającymi w cząsteczce 20 atomów węgla. Tworzą one pierścień pięcioczłonowy. Synteza prostaglandyn może zachodzić w każdej komórce organizmu ssaków, a proces ten zależy między innymi od aktywności kompleksu enzymatycznego tworzonego przez: fosfolipazę A, syntazę cyklicznego nadtlenku prostaglandyny H oraz syntazę prostaglandyn. To związki o bardzo dużej aktywności biologicznej.

Wyróżnia się 16 rodzajów prostaglandyn oznaczanych skrótem „PG”. Wyróżniamy więc m.in. PGA, PGB, PGD, PGE, itd. Poszczególne związki oznacza się ponadto cyframi odnoszącymi się do liczby wiązań nienasyconych w łańcuchu, np. PGE1, PGE2 itd. Omawiane związki dostające się do krążenia ogólnego są metabolizowane głównie w wątrobie i płucach.

Prostaglandyny – funkcje

W ośrodkowym układzie nerwowym prostaglandyny odpowiadają za rozwój mechanizmów związanych z nadwrażliwością na ból odczuwany podczas stanu. Z kolei aktywność obwodowa odnosi się do generowania mechanizmów związanych z fazą ostrą infekcji oraz gorączką. Prostaglandyny pełnią jednak znacznie więcej ważnych funkcji w organizmie człowieka. Między innymi:

• odpowiadają za krążenie krwi;
• są odpowiedzialne za pracę mięśni gładkich;
• regulują pracę nerek;
• chronią śluzówkę żołądka;
• regulują krzepliwość krwi;
• kontrolują trawienie i funkcje rozrodcze;
• wpływają pozytywnie na ruchomość plemników u mężczyzn;
• działają przeciwnowotworowo, przeciwzapalnie i przeciwwirusowo.

Choć prostaglandyny są niezbędne do prawidłowego działania ustroju, ich nadmierna ilość może mieć negatywne konsekwencje. Angażują się bowiem również w przebieg wielu procesów patofizjologicznych, do których zalicza się: uszkodzenia tkanek, stany zapalne i procesy nowotworzenia. Tak zwane „złe” prostaglandyny odpowiadają za wystąpienie objawów stanu zapalnego i wzmożone odczuwanie bólu.

Prostaglandyny a stan zapalny

Prostaglandyny to tkankowe hormony stanu zapalnego. Odpowiadają za wywołanie i utrzymanie go w momencie, gdy dojdzie do uszkodzenia tkanki. W tym momencie, dzięki działaniu omawianych związków, dochodzi do zwiększenia przepuszczalności i rozszerzenia naczyń krwionośnych, a następczo do powstania obrzęku i zaczerwienienie w zranionym miejscu. Wzrasta temperatura ciała, co jest zabójcze dla wielu patogenów. Jednocześnie prostaglandyny powodują powstanie dolegliwości bólowych i nadwrażliwości uszkodzonego miejsca.

Prostaglandyny w medycynie

Prostaglandyny wykorzystywane są powszechnie w farmaceutyce jako leki obniżające ciśnienie krwi oraz hamujące zlepianie się płytek krwi (trombocytów). Mają więc zastosowanie zwłaszcza w kardiologii i leczeniu chorób sercowo-naczyniowych. Niektóre związki z grupy prostaglandyn wspomagają indukcję porodu. Podaje się je bezpośrednio do szyjki macicy bądź doowodniowo. Z kolei w II trymestrze ciąży znajdują zastosowanie przy komplikacjach porodu – zarówno ze strony matki, jak i płodu. Chorobami, do leczenia których także stosuje się prostaglandyny, są:

• jaskra;
• przetrwały przewód tętniczy;
• choroba Raynauda;
• choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy;
• zaburzenia erekcji;
• zakrzepica;
• miażdżyca.

Większość leków z grupy prostaglandyn nie można zakupić bez recepty.

Koenzym Q10 (100 mg) bioalgi
Koenzym Q10, który Państwu oferujemy pozyskiwany jest przy użyciu naturalnego procesu fermentacji. Jest to czysty izomer trans, w 100% naturalny i identyczny jak Koenzym Q10 występujący w naszym organizmie, dzięki czemu bardzo wysokiej biodostępności.
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Bardel A., Prostaglandyny w oftalmice, LAB, 5/2020.
2. Napora P., Kobrzycka A., Wieczorek M., Prostaglandyna E2 jako cząsteczka komunikacji pomiędzy układem nerwowym i odpornościowym, Problemy Nauk Biologicznych, 2/2020.
3. Kania B., Prostaglandyny i ich udział w działaniu leków, Medycyna Weterynaryjna, 12/1999.