Tłuszcze nasycone

Aktualizacja: 20 czerwca 2025

Tłuszcze nasycone to rodzaj tłuszczów, które nie zawierają podwójnych wiązań między atomami węgla w łańcuchu kwasów tłuszczowych. W efekcie tego mają one stałą konsystencję w temperaturze pokojowej (np. masło, smalec) i są bardziej odporne na utlenianie. Właśnie z tego względu bardzo dobrze nadają się do smażenia i innych obróbek termicznych. Ich nadmiar w diecie człowieka nie jest jednak uznawany za korzystny.

Tłuszcze nasycone – charakterystyka

Tłuszcze nasycone to takie, które pochodzą od nasyconych wyższych kwasów karboksylowych, a pomiędzy ich atomami węgla występują jedynie wiązania pojedyncze (nie ma tam wiązań podwójnych charakterystycznych dla niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych). Takie tłuszcze mają zazwyczaj pochodzenie zwierzęce i występują głównie w stałym stanie skupienia. Płynne stają się dopiero przy zadziałaniu wysokich temperatur (np. masło, które topnieje na słońcu czy olej kokosowy, który jest ciałem stałym do momentu, w którym naniesiemy go na rozgrzaną patelnię).

Źródła tłuszczów nasyconych

Tłuszcze nasycone znaleźć można w największych ilościach w:

• produktach pochodzenia zwierzęcego: masło, śmietana, sery, mięso, smalec, podroby;
• produktach pochodzenia roślinnego: olej kokosowy, olej palmowy;
• żywności wysokoprzetworzonej: fast foody, chipsy, ciastka, słodycze.

Nadmiar tłuszczów nasyconych w diecie człowieka może mieć wiele (mniej lub bardziej) poważnych konsekwencji zdrowotnych. Do grona najpopularniejszych przykładów tłuszczów nasyconych zalicza się między innymi:

• kwas masłowy;
• kwas walerianowy;
• kwas laurynowy;
• kwas mirystynowy;
• kwas palmitynowy;
• kwas stearynowy;
• kwas arachidowy.

Czy tłuszcze nasycone są zdrowe?

Jak pokazują badania, zastąpienie w diecie kwasów tłuszczowych nasyconych kwasami tłuszczowymi nienasyconymi oraz (w mniejszym stopniu) węglowodanami złożonymi obniża ryzyko powstawania i rozwoju chorób sercowo-naczyniowych. Mówiąc w skrócie, takie tłuszcze same w sobie nie są złe, ponieważ organizm również ich potrzebuje. Jednak problem pojawia się wówczas, gdy są spożywane w nadmiernych ilościach.

Rada dla konsumentów: ważne jest ograniczanie spożycia zwłaszcza izomerów trans kwasów tłuszczowych. Dlatego rekomenduje się dokładne czytanie etykiet produktów. O zawartości tłuszczów trans w produkcie świadczy informacja o obecności „tłuszczów lub olejów roślinnych częściowo utwardzonych”.

Nadmiar tłuszczów nasyconych w diecie

Nadmiar tłuszczów nasyconych w podstawowej diecie człowieka może mieć następujące konsekwencje zdrowotne:

• wzrost ryzyka chorób sercowo-naczyniowych poprzez zwiększanie ciśnienia tętniczego krwi i poziomu cholesterolu LDL (tzw. złego cholesterolu). Mowa głównie o chorobach takich jak miażdżyca, nadciśnienie tętnicze, zawał serca, udar mózgu;
• nadwaga i otyłość, czyli gromadzenie się tkanki tłuszczowej powyżej normy, co jest niebezpieczne zwłaszcza w przypadku okolic brzucha, gdzie znajdują się ważne narządy wewnętrzne (jest to tzw. otyłość brzuszna);
• wzrost ryzyka insulinooporności i cukrzycy typu II;
• zwiększanie i nasilanie stanów zapalnych w organizmie, np. w przebiegu chorób przewlekłych;
• zwiększone ryzyko powstawania zakrzepów i skrzepów;
• zaburzenia trawienia, zwłaszcza w obrębie jelit, a także rozregulowanie składu i czynności cennej mikroflory jelitowej.

Tłuszcze nasycone mogą być elementem diety, jednak sporadycznym i umiarkowanym. Źródłem tłuszczu w diecie człowieka powinny być przede wszystkim:

• roślinne oleje zimnotłoczone;
• orzechy i nasiona;
• tłuste ryby morskie;
• owoce morza.

Niestety współcześnie ludzie wciąż spożywają zbyt mało tego typu produktów na rzecz smacznych, tanich i ogólnodostępnych potraw zawierających duże ilości tłuszczów nasyconych.

Omega 3 – czysty roślinny olej z Pachnotki zwyczajnej
Omega 3 to naturalny produkt zawierający w swoim składzie czysty, roślinny olej, z pełniącymi istotną rolę w odżywianiu człowieka kwasami tłuszczowymi Omega 3. Stanowi wsparcie dla mózgu i odpowiada za jego prawidłową pracę. Dodatkowo wspiera odporność
Zobacz tutaj ...

Olej z czarnuszki w kapsułkach 100% naturalny
Wysokiej jakości oryginalna, egipska czarnuszka siewna (Nigella sativa) w kapsułkach to wygodny sposób na codzienne wsparcie odporności, układu pokarmowego i zdrowej skóry, z pełnią cennych składników aktywnych. Chroni komórki przed wolnymi rodnikami …
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Bałasińska B., Jank M., Kulasek G. Właściwości i rola wielonienasyconych kwasów tłuszczowych w utrzymaniu zdrowia ludzi i zwierząt, Życie Weterynaryjne, 9/2010.
2. Kmiecik D., Szopa M., Kobus-Cisowska J., Przeor M., Jędrusek-Gorlińska A., Szymandera-Buszka K. Słodycze jako źródło tłuszczu i nienasyconych kwasów tłuszczowych w diecie, Bromatologia i Chemia Toksykologiczna, 3/2016.
3. Dybkowska E., Rola kwasów tłuszczowych w żywieniu i zdrowiu człowieka, Warszawa 2015.