Retinol stanowi alkoholową formę witaminy A, która w organizmie człowieka ulega przekształceniu w kwas retinowy i korzystnie oddziałuje na zdrowie człowieka. Potocznie (choć nie do końca prawidłowo) nazywany jest jednak witaminą A. Stanowi popularny składnik kosmetyków i leków dermatologicznych.
Spis treści
Retinol – charakterystyka
Retinol jest prototypem wszystkich innych retinoidów. Termin retinoidy obejmuje zarówno naturalne, jak i syntetyczne pochodne retinolu, wyróżniające się aktywnością witaminy A. Ze względu na budowę i właściwości wyróżniamy 3 generacje retinoidów, zaś retinol należy do generacji I. W grupie tej znajdują się ponadto metabolity omawianego związku: retinal, tretynoina, izotretynoina, alitretynoina. Aldehyd retinowy (inaczej: retinal), tworzy się w konsekwencji utleniania retinolu, przy czym kwas retinowy stanowi najbardziej utlenioną pochodną retinolu.
Retinol – właściwości
Retinol jest ważnym czynnikiem wpływającym na regulację wzrostu, rozwój kości, utrzymanie ciągłości błon śluzowych i naskórka. Niedobory witaminy A wpływają niekorzystnie przede wszystkim na stan skóry, ale również na narząd wzroku czy ogólną odporność. Retinoidy regulują rozmaite procesy biologiczne (w tym proliferację, różnicowanie komórek oraz apoptozę) poprzez zmianę aktywności genów, aktywując receptory jądrowe. Udowodniono, że odpowiedni poziom retinolu w organizmie bezpośrednio wpływa na procesy widzenia, morfogenezę, wzrost zarodka. W największym stopniu retinol znalazł jednak zastosowanie w dermatologii i kosmetologii.
Retinol powinien być dostarczany do organizmu wraz z pożywieniem w formie nieaktywnych prowitamin: β-karotenu lub estrów retinylu. Źródłem β-karotenów są w największym stopniu warzywa (np. marchew, szpinak, sałata, brokuły, dynia), owoce (np. melony, pomarańcze) i żółtka jaj. Z kolei estry retinylu znaleźć można głównie w mleku, serach, rybach, mięsie i wątrobie. β-karoten ulega metabolizowaniu w jelicie cienkim z udziałem monooksygenazy, wskutek czego powstaje retinal. Estry retinylu ulegają hydrolizie przy uczestnictwie enzymów jelitowych do retinolu.
Retinol – działanie na skórę
Retinol powszechnie uznaje się za jeden z najefektywniejszych składników aktywnych kosmetyków. Wnika w głąb skóry, pobudzając ją do odnowy naskórka. Wykazuje działanie przeciwzmarszczkowe oraz przeciwtrądzikowe. Udowodniono, że stosowanie kosmetyków z jego dodatkiem:
- poprawia strukturę skóry;
- ujędrnia;
- reguluje wydzielanie sebum;
- zmniejsza widoczność porów skóry;
- wzmacnia odporność skóry;
- uczestniczy w różnicowaniu się komórek;
- reguluje procesy złuszczania i wymiany zewnętrznych warstw komórek.
Retinol oraz jego pochodne znajdują zastosowanie w leczeniu skóry problematycznej, zwłaszcza cery trądzikowej, ale także przy łuszczycy. Związki te przyspieszają wymianę zewnętrznych warstw naskórka i złuszczanie martwych komórek. W efekcie hamują rogowacenie ujść gruczołów łojowych, prowadzą do usuwania dojrzałych zaskórników oraz ograniczają wydzielanie łoju. Retinoidy należy odstawić na przynajmniej 48 godzin przed wykonaniem peelingu, tak by ciągłość skóry została zachowana. Rekomenduje się jednocześnie 12-miesięczny odstęp między leczeniem izotretynoiną a wykonywaniem umiarkowanie głębokich peelingów.
Retinol – skutki uboczne
Ze względu na swoją aktywność w jądrze komórkowym retinoidy (w tym retinol) wykazują liczne działania niepożądane. Najgroźniejszym spośród nich jest potencjał teratogenny związany z wpływem na procesy podziału i różnicowania komórek. Doustne retinoidy są zatem bezwzględnie przeciwwskazane u kobiet w ciąży i karmiących piersią. Stosowanie doustne retinolu w nadmiernych dawkach i w sposób przewlekły może zwiększać ryzyko odwapnienia kości, generować bóle mięśniowe, zwiększać poziom cholesterolu. Z kolei nieprawidłowe lub nadmierne stosowanie zewnętrzne grożą podrażnieniem skóry, suchością, złuszczaniem, rumieniem, uczuciem palenia i świądem. Prawidłowe stosowanie (zwłaszcza po konsultacji z dermatologiem lub kosmetologiem) uznaje się jednak za bezpieczne.
Spirulina w tabletkach (100% naturalna)Spirulina posiada w pełni naturalne witaminy i minerały o wysokim stężeniu. W jej skład wchodzą m.in.: biotyna, beta-karoten, kwas foliowy, tiamina, niacyna, witamina D, E i inne witaminy oraz białko i błonnik. To też źródło cynku, magnezu, wapnia, żelaza
Zobacz tutaj ...
Bibliografia
- Bojarowicz H., Płowiec A., Wpływ witaminy A na kondycję skóry, Problemy Higieny i Epidemiologii, 91/2010.
- Czarnota A., Retinoidy. Mechanizm działania, właściwości oraz zakres stosowania w dermatologii i kosmetologii, Kosmetologia Estetyczna, 4/2018.
- Marona H., Gunia A., Pękala E., Retinoidy – rola w farmakoterapii w aspekcie komórkowego mechanizmu działania, Farmakologia Polska, 66/2010.
Zostaw komentarz