Inulina

Inulina to powszechnie występujący w świecie roślin sacharyd. Posiada duże znaczenie dla człowieka, ponieważ uznawana jest za prebiotyk, czyli substancję korzystnie wpływającą na skład i czynność mikroflory jelitowej człowieka.

Synteza i budowa inuliny

Inulina to polimer D-fruktozy połączonej wiązaniami beta-2,1-glikozydowymi. Na skutek fermentacji tych związków powstają krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe (przede wszystkim octowy, masłowy, mlekowy i propionowy), które powodują obniżenie pH w środowisku okrężnicy, wpływając na perystaltykę jelit. To naturalny polisacharyd zaliczany do fruktanów.

Inulina jako prebiotyk

Inulina nie ulega trawieniu w drogach pokarmowych człowieka, dzięki czemu może przedostać się w nienaruszonej formie do jelita cienkiego i grubego. Tam selektywnie stymuluje wzrost lub aktywność ograniczonej liczby bakterii jelitowych. Uznaje się, że inulina stymuluje rozwój fizjologicznej mikroflory gospodarza występującej w okrężnicy. Spożycie inuliny zwiększa także masę kału, przeciwdziałając zaparciom. Dodatkowo podaż tego związku może wpływać korzystnie na zwiększenie biodostępności składników mineralnych. Wykazano bowiem pozytywny wpływ prebiotyków na absorpcję z przewodu pokarmowego wapnia, magnezu, żelaza, miedzi i cynku. Dzieje się tak, ponieważ biodostępność tych składników zwiększa się w środowisku z obniżonym pH.

Pozostałe właściwości inuliny

Ponadto inulina:

• zapobiega cukrzycy poprzez hamowanie wzrostu stężenia insuliny i glukozy we krwi;
• spowalnia proces trawienia;
• redukuje poziom cholesterolu;
• zmniejsza ryzyko rozwoju licznych chorób, w tym układu krążenia.

Jednocześnie nie podlega fermentacji w jamie ustnej, w związku z czym nie stanowi pożywki dla bakterii obecnych w płytce nazębnej. Nie przyczynia się zatem do rozwoju próchnicy.

Jakie zastosowanie ma inulina w gastronomii?

Inulina znalazła zastosowanie również w przemyśle spożywczym. Ze względu na swoje korzystne właściwości fizykochemiczne stosuje się ją stabilizator. Po zmieszaniu z wodą tworzy gęstą, kremową konsystencje, dzięki czemu nadaje produktom spożywczym gładkość. Odpowiada również za ich łagodny smak, ponieważ sama charakteryzuje się słodyczą. Dodatkowo inulina wykazuje właściwości żelujące.

Z kolei w przemyśle mleczarskim stosuje się ją przy produkcji fermentowanych napojów mlecznych, serów twarogowych, śmietany i produktów masłopodobnych. Zastosowanie fruktooligosacahrydów umożliwia produkcję niskotłuszczowego jogurtu z jednoczesnym zachowaniem wrażenia produktu tłustego i o pełnych cechach.

Zastosowanie w medycynie

Inulinę wykorzystuje się także w medycynie i farmakologii. W diagnostyce chorób nerek jest przydatna przy określaniu szybkości filtracji w kłębuszkach nerkowych. Z kolei w farmakologii stosuje się ją podczas produkcji preparatów wspomagających odchudzanie oraz różnego rodzaju tabletek czy pudrów. Pełni wówczas funkcję powlekającą, pęczniejącą, a także spulchniającą.

Inulina w pożywieniu

Produkty bogate w inulinę są ogólnie dostępne, a zawartość tego związku w nich wynosi od 0,3 do 22%. Omawiany cukier występuje między innymi w:

• bulwach i korzeniach roślin zaliczanych do rodziny Liliaceae – np. cebula, czosnek czy por;
• bulwach i korzeniach roślin zaliczanych do rodziny Compositae – np. dalia, cykoria, szparagi, karczochy czy mniszek lekarski.

W mniejszych ilościach występuje również w zbożach, w tym w życie, pszenżycie, pszenicy oraz jęczmieniu. Źródłem inuliny mogą być też pomidory i banany.

Na skalę przemysłową fruktooligosacharydy pozyskuje się na 2 sposoby: w wyniku częściowej hydrolizy enzymatycznej inuliny oraz w przebiegu enzymatycznej syntezy z sacharozy, wykorzystując enzymy pochodzenia mikrobiologicznego. Ich źródłem są z kolei przede wszystkim niektóre rodzaje pleśni.

Bibliografia

1. Cieślik E., Gębusia A., Żywność funkcjonalna z dodatkiem fruktantów, Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 2/2011.
2. Dybkowska E., Zalewska E., Właściwości funkcjonalne i technologiczne inuliny i fruktooligosacharydów, Postępy Techniki Przetwórstwa Spożywczego, 1/2015.
3. Kulczyński B., Gramza-Michałowska A., Właściwości prozdrowotne fruktantów typu inuliny, Medycyna Rodzinna, 2/2016.
4. Modzelewska-Kapituła M., Kłębukowska L., Kornacki K., Wpływ inuliny TEX! i HPX na lepkość pozorną i wartość pH jogurtów produkowanych metodą termostatonową, Acta Agrophysica, 3/2008.
5. Nowak A., Klimowicz A., Bielecka-Grzela S., Piechota M., Inulina – cenny składnik żywieniowy, Annales Academiae Medicae Stetinensis, 1/2012.

Probiotyki
Probiotyki od bioalgi zawierają aż 150 milionów wyselekcjonowanych, naturalnych i żywych szczepów bakterii. Uzupełniają dietę w składniki probiotyczne i roślinne takie jak Lactobacillus Sporogenesis (Bacillus Coagulans), Lactobacillus Acidophilus, ...
Zobacz tutaj ...