Aktualizacja: 10 grudnia 2025
Spalanie tkanki tłuszczowej to proces, w przebiegu którego organizm uwalnia energię zgromadzoną w tłuszczu i wykorzystuje ją do podtrzymania funkcji życiowych, a także aktywności fizycznej. Następuje naturalnie u każdego człowieka, dlatego ważne jest, by dostarczać organizmowi odpowiedniej ilości kalorii. Jeśli będzie ich zbyt mało, rozpocznie się nadmierne spalanie tkanki tłuszczowej (co nie zawsze jest negatywne, ponieważ na przykład u osób z nadwagą i otyłością stanowi proces pożądany), zaś jeśli będzie ich zbyt dużo, tkanka tłuszczowa zacznie odkładać się podskórnie i w okolicy narządów wewnętrznych, przyczyniając się do wielu problemów zdrowotnych.
Spis treści
Na czym polega spalanie tkanki tłuszczowej?
Tkanka tłuszczowa magazynuje energię w postaci trójglicerydów. Jej spalanie oznacza rozkład trójglicerydów na glicerol i wolne kwasy tłuszczowe (ang. free fatty acids – FFA), które mogą być użyte jako paliwo i źródło energii do pracy komórek, narządów i całego organizmu. Kluczowymi procesami zachodzącymi podczas spalania tkanki tłuszczowej są:
- lipoliza – proces rozkładu tłuszczu w komórkach tłuszczowych (adipocytach), do czego niezbędny jest tzw. hormone-sensitive lipase (HSL). Zjawisko lipolizy aktywuje szereg hormonów, zwłaszcza adrenalina, noradrenalina, glukagon, natomiast jest ono hamowane przez insulinę (wysoki poziom glukozy sprzyja magazynowaniu tłuszczu);
- transport i utlenianie – wolne kwasy tłuszczowe trafiają do mitochondriów w mięśniach i wątrobie. Tam zachodzi beta-oksydacja, której konsekwencją jest rozkład kwasów tłuszczowych do acetylo-CoA. Zachodzi cykl Krebsa i uwalniają się cząsteczki ATP (energia).
Aby mogło dojść do skutecznego spalania tkanki tłuszczowej, zadziałać muszą następujące czynniki:
- deficyt kaloryczny (spożycie kalorii musi być mniejsze niż wydatek energetyczny);
- systematyczna aktywność fizyczna (spalanie tłuszczu następuje zarówno przy wysiłku tlenowym, jak i beztlenowym, jednak przy tym pierwszym jest zwykle intensywniejsze);
- wartościowy, jakościowy sen i niski poziom stresu, co gwarantuje stabilny poziom insuliny (zbyt wysoka insulina blokuje lipolizę).
Innymi słowy, tkanka tłuszczowa będąca materiałem zapasowym organizmu człowieka zostaje rozłożona na wolne kwasy i glicerol w procesie jej spalania. Wolne kwasy trafiają następnie do mitochondriów zlokalizowanych w mięśniach i wątrobie, gdzie są utleniane do dwutlenku węgla, wody i cząsteczek energii (ATP). Organizm używa tej energii do pracy mięśni, funkcji narządów i podtrzymania życia.
Spalanie tkanki tłuszczowej – znaczenie biologiczne
Tkanka tłuszczowa, choć coraz powszechniej uznawana za zbędną, a wręcz szkodliwą w niektórych sytuacjach, jest najbardziej skoncentrowanym źródłem energii w organizmie. Dlatego też, jeśli mamy jej umiarkowaną ilość, wspiera ludzkie zdrowie. Wszystko przez to, że spalanie tłuszczu dostarcza energii do pracy mięśni (chodzenie, bieganie, ćwiczenia), funkcjonowania narządów wewnętrznych (serce, mózg, wątroba), a także procesów metabolicznych zachodzących w ustroju w spoczynku (podtrzymanie temperatury ciała, oddychanie, funkcje komórkowe). Bierze też udział w utrzymaniu prawidłowej homeostazy glukozy oraz ochronie białek mięśniowych, ponieważ w momencie, w którym energia pochodzi z tłuszczu, organizm nie musi katabolizować białek mięśniowych na glukozę (glukoneogeneza). Na koniec warto wspomnieć, że spalanie tkanki tłuszczowej ma znaczenie dla produkcji ciał ketonowych (w warunkach głodu lub niskiego spożycia węglowodanów).
Zobacz również: Spirulina a odchudzanie.
Spalanie tkanki tłuszczowej – kiedy proces staje się patologiczny?
Patologiczne spalanie tkanki tłuszczowej zachodzi w sytuacjach, w których proces staje się nadmierny, niekontrolowany lub zbyt szybki, co prowadzi do utraty masy ciała i zaburzeń metabolicznych. Taka sytuacja ma miejsce najczęściej przy przewlekłych patologiach zdrowotnych, takich jak na przykład:
- cukrzyca typu 1;
- nadczynność tarczycy;
- choroby nowotworowe;
- przewlekłe infekcje;
- niewydolność serca;
- choroby nerek;
- nieprawidłowe stosowanie leków lub innych substancji.
Konsekwencjami nadmiernego i patologicznego spalania tkanki tłuszczowej są przede wszystkim znacząca utrata masy ciała oraz kacheksja, czyli wyniszczenie organizmu. Mogą rozwinąć się wskutek tego różnego rodzaju zaburzenia metaboliczne, w tym kwasica ketonowa (w cukrzycy typu 1), zaburzenia gospodarki elektrolitowej, osłabienie mięśni i organów, jak również pojawia się podwyższone ryzyko powikłań w chorobach przewlekłych i nowotworowych.
Spirulina w tabletkach (100% naturalna)Spirulina posiada w pełni naturalne witaminy i minerały o wysokim stężeniu. W jej skład wchodzą m.in.: biotyna, beta-karoten, kwas foliowy, tiamina, niacyna, witamina D, E i inne witaminy oraz białko i błonnik. To też źródło cynku, magnezu, wapnia, żelaza
Zobacz tutaj ...
Spirulina w proszku (100% naturalna)Spirulina w proszku to słodkowodna alga, zawierająca duże stężenie witamin, minerałów i innych, ważnych składników odżywczych. Wysoką jakość uzyskano dzięki odpowiednim warunkom klimatycznym, przestrzeganiu restrykcyjnych norm podczas hodowli i …
Zobacz tutaj ...
Bibliografia
- Witek P., Skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej, 4/2022.
- Silverthorn D., Fizjologia człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2018.
Zostaw komentarz