Glukoneogeneza to enzymatyczny proces polegający na przekształcaniu niecukrowych prekursorów (np. aminokwasów, glicerolu i mleczanu) w glukozę. Główne zadanie tego procesu to utrzymanie prawidłowego poziomu glukozy i umożliwienie wykorzystania jej przez mózg i erytrocyty w okresie między posiłkami. Zjawisko nasila się podczas głodu i intensywnej aktywności fizycznej.
Spis treści
Glukoneogeneza – na czym polega?
Glukoneogeneza przebiega głównie w wątrobie i nerkach oraz w niewielkim stopniu w mózgu. Prekursorami glukozy są aminokwasy pochodzące z mięśni, mleczan wytwarzany przez erytrocyty lub mięśnie oraz glicerol powstający na skutek rozpadu lipidów w tkance tłuszczowej. Niektóre reakcje glukoneogenezy katalizowane są przez enzymy aktywne także w procesie glikolizy, oba procesy nie są jednak odwracalne. Ponadto glikoliza przebiega wyłącznie w cytoplazmie, natomiast glukoneogeneza zachodzi również w mitochondriach i retikulum endoplazmatycznym. Glukoneogenezę można przedstawić w kilku krokach:
- karboksylacja pirogronianu;
- transport szczawiooctanu do cytozolu, który jest następnie przekształcany do jabłczanu, cytrynianu, asparaginianu;
- dekarboksylacja szczawiooctanu i jego przekształcenie do fosfoenolopirogronianu;
- dalsza przemiana fosfoenolopirogronianu, w tym odwrócenie reakcji glikolizy z wykorzystaniem jej enzymów;
- defosforylacja fruktozo-1,6-bis-fosforanu, w efekcie czego powstaje fruktozo-6-fosforan;
- defosforylacja glukozo-6-fosforanu, wskutek czego powstaje wolna glukoza mająca możliwość opuszczania komórki.
Wzrost wskaźnika glukagon/insulina pobudza glukoneogenezę i hamuje glikolizę. W mięśniach kortyzol wyzwala rozpad białek, a uwolnione aminokwasy (głównie alanina i glutamina) są wykorzystywane w procesie glukoneogenezy. Glukoneogeneza jest procesem endoergicznym, ponieważ wymaga nakładu ATP.
Glukoneogeneza – znaczenie dla organizmu
Proces glukoneogenezy jest podstawowym źródłem glukozy po wyczerpaniu zapasów glikogenu. Główne jego zadanie polega na utrzymaniu prawidłowego poziomu glukozy i umożliwieniu wykorzystania glukozy przez mózg i erytrocyty w okresie pomiędzy posiłkami, gdy nie jest ona dostarczana drogą pokarmową. Innymi słowy, glukoneogeneza ratuje organizm przed brakiem substratu energetycznego, odtwarzając glukozę z mleczanu, glicerolu lub aminokwasów glukogennych.
Regulacja glukoneogenezy
Proces glukoneogenezy regulują hormony oraz efektory allosteryczne. Podczas głodu glukoza jest oszczędzana, dochodzi do hamowania dehydrogenazy pirogronianowej, pobudzania karboksylazy pirogronianowej i kierowania pirogronianu w glukoneogenezę. Spośród hormonów największe znaczenie dla regulacji omawianego procesu mają adrenalina, glikokortykoidy oraz glukagon.
Glukoneogeneza a glikoliza
Glukoneogeneza i glikoliza są dwiema przeciwnymi procesami regulującymi stężenie glukozy we krwi. Glikoliza jest procesem rozkładu glukozy w celu wytworzenia energii, podczas gdy glukoneogeneza to proces syntezy glukozy z nieglukozowych prekursorów, co pomaga w utrzymaniu odpowiedniego poziomu glukozy we krwi. Oba te procesy są istotne dla homeostazy glukozy organizmu.
![](https://www.spirulina.pl/wp-content/uploads/2021/04/polecane.jpg)
![](https://www.spirulina.pl/wp-content/uploads/2020/06/koenzym-mini.jpg)
Koenzym Q10, który Państwu oferujemy pozyskiwany jest przy użyciu naturalnego procesu fermentacji. Jest to czysty izomer trans, w 100% naturalny i identyczny jak Koenzym Q10 występujący w naszym organizmie, dzięki czemu bardzo wysokiej biodostępności.
Zobacz tutaj ...
Bibliografia
- Barciszewski J., Strukturalne podstawy działania ludzkiej mięśniowej fosfatazy fruktozo-1,6-bisfosforanu, Poznań 2016.
- Silverthorn D., Fizjologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2018.
Zostaw komentarz