Aktualizacja: 23 lutego 2023
Wolne rodniki odgrywają ważną rolę w organizmie człowieka, jednak znaczny wzrost ich stężenia może przyczyniać się do licznych chorób i właśnie z tego względu warto wiedzieć, co zwalcza wolne rodniki. Stosowanie urozmaiconej, pełnowartościowej diety zawierającej produkty o działaniu antyoksydacyjnym może wpływać na utrzymanie prawidłowego poziomu wolnych rodników.
Spis treści
Czym są wolne rodniki?
Wolne rodniki to wysoce reaktywne atomy bądź cząsteczki zdolne do samodzielnego istnienia i posiadające wolny elektron. Ich znaczną grupę stanowią związki tlenu, jednak można natknąć się także na związki np. azotu.
Aktywne formy tlenu są generowane jako produkty uboczne przemian metabolicznych lub pochodzące ze środowiska np. w efekcie działania czynników chemicznych lub promieniowania UV. Są także czynnikami biorącymi udział w wielu schorzeniach, takich jak nowotwory, arteroskleroza czy degeneracja tkanki łącznej. Ponadto aktywne formy tlenu biorą udział w procesach starzenia się.
Powstawanie wolnych rodników
W żywych organizmach wolne rodniki powstają między innymi:
- w wyniku działania czynników zewnętrznych, np. promieniowania UV czy jonizującego;
- podczas normalnych procesów fizjologicznych, które zachodzą w różnych częściach komórek;
- w reakcjach obronnych organizmu.
W fizjologicznych warunkach procesy te znajdują się pod ścisłą kontrolą organizmu w wyniku działania szeregu enzymatycznych i nieenzymatycznych mechanizmów ochronnych. Zaburzenia tych mechanizmów pod wpływem różnych czynników chorobotwórczych lub czynników zewnętrznych powodują znaczny wzrost stężenia wolnych rodników w organizmie. W efekcie dochodzi do występowania patologicznych reakcji, które prowadzą do uszkodzenia komórek czy tkanek.
Co zwalcza wolne rodniki?
Do ochrony przed działaniem wolnych rodników organizm wykorzystuje szereg mechanizmów, które stanowią barierę antyoksydacyjną tego organizmu. Można w niej wyróżnić kilka elementów:
- enzymy antyoksydacyjne – wykorzystywane do usuwania wolnych rodników tlenowych;
- minerały – niezbędne do pracy powyższych enzymów;
- naturalne substancje antyoksydacyjne – najczęściej dostarczane wraz z pożywieniem (witaminy, koenzym Q-10, różne flawonoidy roślinne itd.).
Witamina C w zwalczaniu wolnych rodników
Naturalne substancje antyoksydacyjne, zwane również przeciwutleniaczami, dostarcza się wraz z żywnością, przy czym ich największe ilości znajdują się w owocach i warzywach.
Do najbardziej znanych antyoksydantów można zaliczyć witaminę C. Posiada ona silne właściwości antyoksydacyjne, zabezpieczające składniki komórek przed reakcjami utleniania. Wpływa na zredukowanie uszkodzeń DNA, lipidów czy białek. Ponadto kwas askorbinowy hamuje reakcje nitrozowania i jest inhibitorem angiogenezy.
Uważa się, że witamina C utrzymuje odpowiedni, prawidłowy potencjał oksydoredukcyjny i uczestniczy w neutralizowaniu reaktywnych form tlenu oraz azotu. Dodatkowo neutralizuje tokoferol z jego wolnorodnikowej postaci.
Można zatem podkreślić, że kwas askorbinowy odgrywa znaczną rolę w leczeniu i prewencji wielu chorób związanych z nadmiarem wolnych rodników, np. nowotworów czy choroby Parkinsona. Warto więc dbać, aby codzienna dieta zawierała odpowiednią dawkę tej witaminy.
Źródła witaminy C
Do najbogatszych źródeł kwasu askorbinowego należą: jagody goji, acerola, rokitnik, cytryniec chiński czy owoce dzikiej róży.
Jej spore ilości można znaleźć także w popularnych owocach i warzywach uprawianych przez wielu Polaków. Główne źródła to:
Pozostałymi źródłami tej cennej substancji są: spirulina, organy zwierzęce, truskawki, szpinak, kiwi, a także kapusta.
Witamina C jest silnym przeciwutleniaczem, którego ludzki organizm nie może syntetyzować i dlatego musi być dostarczana wraz z pożywieniem lub w postaci suplementu diety. Szczególnie suplementowana powinna być w okresie przeziębieniowym oraz w trakcie zaburzenia równowagi oksydacyjno-antyoksydacyjnej organizmu towarzyszącego niektórym chorobom.
Bio Acerola C - 100% naturalna witamina CAcerola od bioalgi to w pełni naturalny (organiczny) i bez żadnych dodatków produkt. Wytwarzany jest z owoców wiśni Acerola, na ściśle kontrolowanej, ekologicznej uprawie, z zachowaniem najwyższych standardów jakościowych.
Zobacz tutaj ...
Bibliografia
- Zabłocka A., Janusz M., Dwa oblicza wolnych rodników tlenowych, Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej, 62/2008.
- Kaczmarek H., Sionkowska A., Wolne rodniki w chemii, biologii i medycynie, UMK, Toruń 2013.
- Karpińska A., Gromadzka G., Stres oksydacyjny i naturalne mechanizmy antyoksydacyjne – znaczenie w procesie neurodegeneracji. Od mechanizmów molekularnych do strategii terapeutycznych, Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej, 67/2013.
Zostaw komentarz