Nagłe skoki ciśnienia tętniczego

Nagłe skoki ciśnienia tętniczego mogą mieć podłoże zarówno fizjologiczne (silny stres, trauma, strach), jak i patologiczne (różnego rodzaju choroby i problemy zdrowotne). Jeśli towarzyszą inne niepokojące objawy lub dolegliwość ma tendencję do częstego nawracania, warto skonsultować się z lekarzem podstawowej opieki zdrowotnej lub od razu z kardiologiem (aby skorzystać z pomocy kardiologicznej na Narodowy Fundusz Zdrowia, należy posiadać skierowanie od lekarza rodzinnego).

Nagłe skoki ciśnienia tętniczego – czym są?

Wystąpienie nagłego stanu w przebiegu nadciśnienia tętniczego, definiowanego jako gwałtowny wzrost ciśnienia tętniczego krwi do wartości powyżej 180/120 mmHg, wymaga pilnej konsultacji lekarskiej. Jednakże sposób postępowania z pacjentem oraz jego dalsze rokowanie zależą od współistnienia cech ostrego uszkodzenia narządowego pojawiających się w następstwie wzrostu ciśnienia tętniczego. W codziennej praktyce lekarskiej podstawowe znaczenie ma rozróżnienie dwóch sytuacji klinicznych:

• stanów naglących – w których wzrost ciśnienia tętniczego wynosi powyżej 180/120 mmHg i jednocześnie współistnieje z objawami uszkodzenia ważnych dla życia narządów;
• stanów pilnych – w których wzrostowi ciśnienia tętniczego nie towarzyszą ostre powikłania narządowe.

Przy podejrzeniu stanów naglących należy jak najszybciej wezwać pogotowie ratunkowe.

Nagłe skoki ciśnienia tętniczego – przyczyny

Kluczowe przyczyny i czynniki ryzyka nagłych skoków ciśnienia tętniczego to przede wszystkim:

• stres, silne emocje, wysiłek fizyczny;
• nadmiar kofeiny, alkoholu, nikotyny;
• nieprawidłowe stosowanie leków na nadciśnienie (np. pomijanie dawek);
• choroby towarzyszące, np. zaburzenia hormonalne (np. choroba Cushinga, niedoczynność tarczycy, nadczynność tarczycy, cukrzyca);
• nadciśnienie tętnicze nieleczone lub źle kontrolowane.

Nadciśnienie tętnicze stanowi jeden z głównych czynników ryzyka zmian w obrębie układu sercowo-naczyniowego, a zwłaszcza: udaru mózgu, choroby wieńcowej, zawału serca, niewydolności nerek.

Ciśnienie tętnicze z rana

Ciśnienie tętnicze charakteryzuje się rytmem dobowym, a jego najniższe wartości obserwuje się około 3:00 (między 2 a 3 godziną w nocy). Nieznaczny wzrost wartości ciśnienia tętniczego stwierdza się przed przebudzeniem. Taki rytm dobowy występuje u osób z prawidłowym ciśnieniem tętniczym oraz u większości pacjentów z pierwotnym nadciśnieniem tętniczym. Przyczynami nagłego porannego wzrostu ciśnienia tętniczego jest aktywacja układu współczulnego w godzinach porannych, wywołana dużym wzrostem wydzielania katecholamin i porannym szczytem wydzielania kortyzolu.

Zobacz również: Domowe sposoby na obniżenie ciśnienia.

Nagłe skoki ciśnienia tętniczego – leczenie

Szybkość obniżania ciśnienia tętniczego i wartości docelowe zależą od konkretnego rozpoznania klinicznego. Z wyjątkiem ostrego rozwarstwienia aorty, w którym dąży się do szybkiego obniżenia tych parametrów do najniższych tolerowanych przez chorego wartości, redukcja ciśnienia tętniczego w ciągu pierwszej godziny leczenia w większości stanów naglących nie powinna przekraczać 25% wartości wyjściowych. Przy stanach naglących wymagana jest hospitalizacja pacjenta, natomiast przy stanach pilnych, jeśli nie stanowią większego zagrożenia, można zastosować domowe metody zachowawcze. Są nimi:

• spokojne miejsce i odpoczynek – redukcja stresu i napięcia;
• kontrola oddechu – powolne, głębokie oddychanie może obniżyć ciśnienie;
• leki doraźne – stosowane tylko zgodnie z zaleceniem lekarza (np. kaptopryl pod język w nadciśnieniowym przełomie).

Domowe badanie ciśnienia tętniczego warto powtórzyć po kilku minutach, aby ocenić, czy utrzymuje się wysoki wynik. W leczeniu przewlekłym nagłych skoków ciśnienia tętniczego i choroby nadciśnieniowej zastosowanie ma przede wszystkim farmakoterapia ustalona indywidualnie przez lekarza kardiologa (np. inhibitory ACE, sartany, beta-blokery, diuretyki) oraz modyfikacja stylu życia, w tym zwłaszcza:

• ograniczenie soli i alkoholu;
• dieta bogata w warzywa, owoce, pełnoziarniste produkty;
• regularna aktywność fizyczna;
• redukcja masy ciała;
• unikanie używek.

Suplementacja może także stanowić uzupełnienie codziennej diety u osób z tendencją do nagłych skoków ciśnienia, szczególnie w kontekście wsparcia pracy serca i układu krążenia. Szczególnie ważną rolę w suplementacji pełni m.in. Omega 3, koenzym Q10 oraz algi (Spirulina, Chlorella), które mogą wspierać ogólną kondycję organizmu i równowagę metaboliczną, przy jednoczesnym zachowaniu zdrowego stylu życia. Przy problemach z ciśnieniem tętniczym ważne są jednak systematyczne wizyty kontrolne u kardiologa.

Omega 3 – czysty roślinny olej z Pachnotki zwyczajnej
Omega 3 to naturalny produkt zawierający w swoim składzie czysty, roślinny olej, z pełniącymi istotną rolę w odżywianiu człowieka kwasami tłuszczowymi Omega 3. Stanowi wsparcie dla mózgu i odpowiada za jego prawidłową pracę. Dodatkowo wspiera odporność
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Małyszko J., Zbroch E., Małyszko J., Myśliwiec M., Nagły poranny wzrost ciśnienia tętniczego, Forum Medycyny Rodzinnej 2012, Tom 6, nr 3, 115-120.
2. Kosiba W., Snela S., Nadciśnienie tętnicze a zaburzenia równowagi w świetle ostatnich badań, Geriatria, 7/2013.