Kalcytonina

Aktualizacja: 9 listopada 2022

Kalcytonina to hormon wydzielany głównie przez komórki tarczycy. Podstawową jego rolą jest zmniejszanie stężenia wapnia we krwi. Łososiowa kalcytonina jest również często stosowanym lekiem, szczególnie w terapii hiperkalcemii, osteoporozy oraz choroby Pageta, ale i u pacjentów unieruchomionych i długo leżących.

Co to jest kalcytonina?

Kalcytonina jest peptydem produkowanym przez komórki okołopęcherzykowe C znajdujące się w tarczycy. Stanowią one zaledwie 0,1% całej masy gruczołu tarczowego. Podobnie jak komórki przytarczyc posiadają na swej powierzchni receptory wrażliwe na stężenie wapnia, a głównym stymulatorem wydzielania kalcytoniny jest wzrost stężenia jonów wapnia we krwi. Ciekawostką jest, że ani całkowite usunięcie tarczycy, ani obecność wysokich stężeń kalcytoniny (np. przy nowotworach) nie wpływa na istotne zmiany stężenia wapnia we krwi.

Kalcytonina posiada masę cząsteczkową 35 000 i w swojej budowie zawiera 32 reszty aminokwasowe. Jej okres półtrwania jest mniejszy niż 10 minut. Wiele cząsteczek mRNA ulegających transkrypcji z genu kalcytoniny jest przetwarzane w inne cząsteczki mRNA w układzie nerwowym, gdzie powstaje dodatkowo peptyd pochodny genu kalcytoninowego (CGRP). Wydzielanie kalcytoniny stymulują m.in.: agoniści beta-adrenergiczni, dopamina, gastryna, glukagon, sekretyna oraz estrogeny.

Kalcytonina – działanie

Kalcytonina powoduje supresję aktywnych osteoklastów, w efekcie czego hamuje uwapnianie wapnia z kości. Ponadto zwiększa wydalanie wapnia wraz z moczem, a w konsekwencji tego obniża stężenie wapnia we krwi. Zjawisko to najintensywniej zachodzi tuż po spożyciu posiłku. Serpentynowe receptory dla kalcytoniny zlokalizowane są w nerkach oraz w tkance kostnej. Dokładna rola i mechanizm działania nie zostały jednak poznane. Zawartość kalcytoniny w tarczycy jest niewielka, zaś po usunięciu tarczycy zwartość kości oraz stężenie wapnia w osoczu pozostają prawidłowe. Pod warunkiem, że pozostawiono przytarczyce. Jedynie przejściowo obserwuje się zaburzenia metabolizmu wapnia.

Najnowsze badania wykazały, że kalcytonina może wykazywać działanie delikatnie przeciwbólowe, hamuje produkcję dopaminy i somatostatyny, a także pobudza wydzielanie testosteronu i serotoniny.

Nadmiar kalcytoniny

Stężenie omawianego hormonu ulega podwyższeniu w przebiegu zespołu Zollingera-Ellisona oraz w niedokrwistości złośliwej, w której także stężenie gastryny jest zwiększone. Innymi możliwymi przyczynami są nowotwór płuc, białaczka, nadczynność tarczycy oraz rzekoma niedoczynność przytarczyc. Podwyższony poziom kalcytoniny fizjologicznie pojawia się u kobiet ciężarnych oraz karmiących piersią.

Niedobór kalcytoniny

Niedobór kalcytoniny diagnozuje się stosunkowo rzadko, a stan ten nie powoduje poważnych konsekwencji zdrowotnych. Głównymi przyczynami niedoboru są przerost komórek C oraz nowotwór rdzeniasty tarczycy. Objawy niedoboru wiążą się więc bardziej z chorobą podstawową niż z samym faktem małej ilości kalcytoniny. Przykładowo, przy nowotworze rdzeniastym tarczycy pojawią się problemy z połykaniem, chrypka, wyczuwalny guzek na szyi oraz powiększenie węzłów chłonnych szyjnych.

Kalcytonina – badanie

Badanie kalcytoniny odbywa się na ocenie próbki krwi żylnej pobranej podczas rutynowych badań krwi. Na pobranie krwi należy przyjść na czczo, przynajmniej 8 godzin od ostatniego posiłku. W dniu badania należy zrezygnować z jedzenia i picia, dopuszczona jest wyłącznie czysta woda. Koszt badania wynosi około 50 zł, a czas oczekiwania na wynik zaledwie kilka dni.

Omega 3 – czysty roślinny olej z Pachnotki zwyczajnej
Omega 3 to naturalny produkt zawierający w swoim składzie czysty, roślinny olej, z pełniącymi istotną rolę w odżywianiu człowieka kwasami tłuszczowymi Omega 3. Stanowi wsparcie dla mózgu i odpowiada za jego prawidłową pracę. Dodatkowo wspiera odporność
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Ganong W., Fizjologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2009.
2. Górski J., Fizjologia człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2010.