Obturacyjny bezdech senny (ang. obstructive sleep apnea, OSA) jest schorzeniem polegającym na powtarzających się epizodach bezdechów i spłyceń oddechu spowodowanych całkowitą bądź częściową blokadą przepływu powietrza. Patologia ta może dotyczyć zarówno dzieci, jak i osób dorosłych. Stanowi zagrożenie zdrowia i życia, dlatego wymaga kompleksowego leczenia.
Spis treści
Obturacyjny bezdech senny – przyczyny
Prawidłowa aktywność mięśni rozszerzających górne drogi oddechowe, przeciwdziałająca tendencji do zapadania się ścian pod wpływem podciśnienia wdechowego, utrzymuje drożność światła górnych dróg oddechowych. Za wystąpienie epizodu obturacyjnego bezdechu sennego odpowiada znaczny spadek napięcia mięśni uczestniczących w utrzymaniu drożności górnych dróg oddechowych. Przyczyny tego zjawiska wciąż nie zostały poznane, choć udało się wyszczególnić czynniki ryzyka takie jak:
- otyłość;
- obwód szyi powyżej 43 cm u mężczyzn i 40 cm u kobiet;
- zmiany w budowie górnych dróg oddechowych powodujące zaburzenia ich drożności, zwłaszcza przerost migdałków podniebiennych, skrzywienie przegrody nosowej;
- retrognacja;
- spożywanie alkoholu przed snem;
- stosowanie leków nasennych oraz miorelaksacyjnych;
- nikotynizm.
Warto wspomnieć, ze wraz z wiekiem wzrasta także tendencja do zapadania się górnych dróg oddechowych. Pojawia się więc większe ryzyko wystąpienia obturacyjnego bezdechu sennego. Jest prawdopodobne, że wraz z wiekiem może spadać reaktywność receptorów. Przykładem jest osłabienie czucia wibracji i testu dyskryminacji dwóch punktów w śluzówce jamy ustnej, występujące w starszym wieku.
Obturacyjny bezdech senny – objawy
Objawy obturacyjnego bezdechu sennego dzieli się na nocne i dzienne. Do nocnych zalicza się:
- chrapanie;
- zauważone epizody bezdechów;
- wybudzenia z uczuciem duszenia się;
- brak tchu;
- nykturia;
- nadmierna potliwość (głównie w zakresie górnej połowy ciała);
- przerywany sen;
- problemy z zaśnięciem z powodu lęku.
W czasie snu, poza głośnym chrapaniem, dominującym objawem są występujące przerwy w oddychaniu (zwane właśnie bezdechami) i/lub spłycenia oddychania. Nasilają się one zazwyczaj podczas spania na plecach. Z kolei objawami dziennymi są przede wszystkim:
- nadmierna senność w ciągu dnia (oceniana zazwyczaj przy użyciu Skali Senności Epworth ESS);
- sen nieprzynoszący odpoczynku, a więc zmęczenie w ciągu dnia;
- suchość w ustach po przebudzeniu;
- poranne bóle głowy;
- trudności z koncentracją i pamięcią;
- zaburzenia libido;
- impotencja.
Najczęstszym objawem zgłaszanym przez pacjentów w ciągu dnia jest wzmożona senność. W postaciach łagodnych obturacyjnego bezdechu sennego pacjenci zasypiają podczas wykonywania monotonnych czynności (oglądanie telewizji, czytanie, słuchanie wykładów).
Nieleczony bezdech senny nadmiernie obciąża mięsień sercowy i jest istotnym czynnikiem ryzyka nadciśnienia tętniczego. Naprzemiennie występujące okresy hipoksji i resaturacji indukują dodatkowo stres oksydacyjny, co z kolei wiąże się ze wzmożonym powstawaniem wolnych rodników tlenowych, a więc z powstawaniem chorób autoimmunologicznych i chorób cywilizacyjnych. Nocna hipoksemia może prowadzić do niedotlenienia mięśnia sercowego, a przy występujących już chorobach kardiologicznych znacznie zmniejsza rokowania pacjenta.
Obturacyjny bezdech senny – diagnostyka
Diagnostyka obturacyjnego bezdechu sennego odbywa się na podstawie polisomnografii oraz oceny objawów klinicznych. Choć współcześnie obowiązującym „złotym standardem” w postępowaniu diagnostycznym u pacjentów jest wykonanie polisomnografii, to w wielu badaniach udowodniono, że urządzenia przenośne są równie wartościowymi narzędziami diagnostycznymi, a rozpoznania można dokonać samodzielnie w domu, co jest ich znaczną zaletą.
Bezdech definiuje się jako epizod całkowitego zablokowania przepływu powietrza przez drogi oddechowe trwający przynajmniej 10 sekund. Natomiast spłycenie oddychania manifestuje się obniżoną o więcej niż o połowę amplitudą przepływu powietrza. Sumę wszystkich bezdechów i spłyceń oddychania w przeliczeniu na 60 minut snu określa się wskaźnikiem bezdechów i spłyceń, czyli AHI. Stanowi to podstawowe kryterium rozpoznania i klasyfikacji obturacyjnego bezdechu sennego.
Obturacyjny bezdech senny – leczenie
Podstawą leczenia obturacyjnego bezdechu sennego jest modyfikacji stylu życia, czyli obniżenie masy ciała, unikanie picia alkoholu przed snem i przyjmowania leków nasennych. Zaleca się również unikanie wszelkich czynników ryzyka, które mogą nasilać lub wywoływać epizody bezdechu. Ważna jest dodatkowa kontrola laryngologiczna, aby ocenić drożność nosa i wielkość migdałków. Jeśli to konieczne, przeprowadza się zabieg chirurgiczny wpływający na drożność dróg oddechowych. W przypadku ciężkiego nasilenia bezdechu i braku skuteczności powyższych metod zaleca się leczenie dodatnim ciśnieniem oddechowym.
Spirulina w tabletkach (100% naturalna)Spirulina posiada w pełni naturalne witaminy i minerały o wysokim stężeniu. W jej skład wchodzą m.in.: biotyna, beta-karoten, kwas foliowy, tiamina, niacyna, witamina D, E i inne witaminy oraz białko i błonnik. To też źródło cynku, magnezu, wapnia, żelaza
Zobacz tutaj ...
Spirulina w proszku (100% naturalna)Spirulina w proszku to słodkowodna alga, zawierająca duże stężenie witamin, minerałów i innych, ważnych składników odżywczych. Wysoką jakość uzyskano dzięki odpowiednim warunkom klimatycznym, przestrzeganiu restrykcyjnych norm podczas hodowli i …
Zobacz tutaj ...
Bibliografia
- Klawe J., Tafil-Klawe M., Obturacyjny bezdech senny w procesie biologicznego starzenia się organizmu, Gerontologia Polska, 1/2005.
- Domaradzki D., Stryjewski P., Konieczyńska M., Lelakowski J., Obturacyjny bezdech senny – diagnostyka i postępowanie terapeutyczne, Folia Cardiologica, 3/2016.
- Kiciński P., Zakrzewski M., Dybała A., Zubilewicz R., Mosiewicz J., Jaroszyński A., Obturacyjny bezdech senny – zasady diagnostyki i leczenia, Forum Medycyny Rodzinnej, 5/2012.
- Hasiec A., Szumowski Ł., Walczak F., Obturacyjny bezdech – senny zabójca, Forum Medycyny Rodzinnej, 3/2012.
Zostaw komentarz