Zaburzenia koncentracji

Aktualizacja: 2 maja 2025

Zaburzenia koncentracji określa się powszechnie jako trudności w utrzymywaniu uwagi na określonym zadaniu lub działaniu przez dłuższy czas. Mogą to być problemy ze skupieniem, rozproszeniem, impulsywnością oraz zapominaniem o ważnych rzeczach. Najczęściej dotyczą one dzieci i młodzieży, choć ostatnio coraz częściej diagnozuje się je także u pacjentów dorosłych.

Co to jest koncentracja?

Koncentracja to pojęcie odnoszące się do szeroko rozumianego pojęcia opisującego zdolność do skupiania uwagi na jednym temacie czy bodźcu przez dłuższy czas. To istotna umiejętność mózgu i całego ośrodkowego układu nerwowego, dzięki której możliwe jest uczenie się, zapamiętywanie, czytanie oraz wykonywanie pewnej czynności nieprzerwanie przez określony czas z wysoką jakością. Koncentracja stanowi więc umiejętność rozwijającą się stopniowo podczas życia człowieka. Można ją ćwiczyć i wspomagać na różne sposoby.

Zaburzenia koncentracji

Osoba z zaburzeniami koncentracji ma trudność ze skupieniem myśli na wykonywanej czynności, ciągle odwracając swoją uwagę w innych kierunkach. W efekcie łatwo się rozprasza i przerywa wykonywane czynności. Nierzadko zapomina o istotnych informacjach, terminach czy zadaniach do wykonania. W niektórych sytuacjach może nawet podejmować decyzje bez zastanowienia, co wpływa na jej efektywność. Zaburzeniom koncentracji często towarzyszą wahania nastroju i wzmożona drażliwość. Pozostałe objawy i zachowania zależą już głównie od tego, co spowodowało zaburzenia koncentracji. Przykładowo jeśli było to niewyspanie, pojawić się może jeszcze większa drażliwość, utrata apetytu i przysypianie w ciągu dnia. Natomiast jeśli wynikły one z chorób tarczycy, pojawić się może nagła zmiana masy ciała, wypadanie włosów, suchość skóry, zaburzenia trawienia.

Zaburzenia koncentracji – przyczyny

Istnieje wiele możliwych przyczyn zaburzeń koncentracji, zarówno patologicznych (chorobowych), jak i fizjologicznych, będących nieodłączną częścią ludzkiego życia. Chwilowy spadek zdolności do koncentracji może bowiem wystąpić między innymi w przebiegu:

• skrajnego zmęczenia, niewyspania się;
• silnego stresu, tremy, silnych emocji (zarówno pozytywnych, jak i tych negatywnych);
• odwodnienia organizmu;
• czynników środowiskowych takich jak hałas, zbyt jaskrawe lub zbyt ciemne oświetlenie pomieszczenia, w którym znajduje się człowiek, brak odpowiednich warunków sprzyjających skupieniu się.

Jednakże zaburzenia koncentracji mogą też pojawić się w przebiegu:

• przyjmowania niektórych leków jako ich działanie uboczne;
• niedoborów pokarmowych, w szczególności w kontekście witamin z grupy B;
• zaburzeń neurologicznych takich jak ADHD, demencja, choroba Parkinsona, choroba Alzheimera;
• problemów hormonalnych takich jak np. niedoczynność tarczycy, choroba Hashimoto.

Tak naprawdę w przebiegu każdej poważnej choroby może pojawić się zaburzenie koncentracji, ponieważ pacjent zaczyna martwić się swoim stanem zdrowia, ciągle kierując myśli właśnie ku temu tematowi. Szczególnie znaną jednostką związaną z brakiem koncentracji jest wspomniane ADHD, czyli zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi, przebiegający z zaburzeniem samokontroli w zakresie koncentracji uwagi, kontroli reakcji oraz poziomu wzbudzenia. Objawy charakterystyczne dla ADHD obserwuje się u 5% dzieci w wieku szkolnym.

Zaburzenia koncentracji – leczenie

Jeśli zaburzenia koncentracji wiążą się z jakąkolwiek chorobą, leczeniem zajmuje się odpowiedni specjalista (np. endokrynolog przy zaburzeniach hormonalnych, gastroenterolog przy chorobach układu pokarmowego itd.), ponieważ powinno być ono przyczynowe. Jednak uzupełniająco (lub w przypadkach niezwiązanych z chorobą) warto skonsultować się z psychiatrą, psychoterapeutą bądź psychologiem.

Jak poprawić koncentrację?

W celu samodzielnego wspierania i poprawienia koncentracji zaleca się podstawowe działania takie jak:

• odpowiednia ilość snu, chodzenie spać o stałych porach;
• picie co najmniej 1,5 l wody dziennie oraz zadbanie o zbilansowaną dietę dostarczającą wszystkich składników odżywczych potrzebnych do prawidłowej pracy układu nerwowego;
• suplementacja witamin z grupy B i kwasów tłuszczowych Omega 3, przy czym wspomagająco sięgnąć można też po zioła i suplementy adaptogenne;
• systematyczna aktywność fizyczna, która jest niezbędna do właściwej pracy układu nerwowego i do dotlenienia organizmu;
• ćwiczenia medytacji i mindfulness;
• techniki głębokiego oddychania.

Zobacz również: Suplementy na skupienie.

W przypadku zaburzeń takich jak ADHD, lekarz może zalecić leki stymulujące lub inne środki wspierające funkcje poznawcze.

Omega 3 – czysty roślinny olej z Pachnotki zwyczajnej
Omega 3 to naturalny produkt zawierający w swoim składzie czysty, roślinny olej, z pełniącymi istotną rolę w odżywianiu człowieka kwasami tłuszczowymi Omega 3. Stanowi wsparcie dla mózgu i odpowiada za jego prawidłową pracę. Dodatkowo wspiera odporność
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Kowalczyk T., ADHD: niewidzialna choroba, Psychiatria Spersonalizowana, 1/2022.
2. Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.