Glikemia poposiłkowa to inaczej poziom glukozy utrzymujący się we krwi oznaczany po spożyciu posiłku. Wysoki poziom może świadczyć o cukrzycy, z kolei spadek cukru po jedzeniu może dotyczyć zarówno diabetyków, jak i osób zdrowych. Kontrola glikemii poposiłkowej jest istotnym czynnikiem dla monitorowania leczenia cukrzycy, jak i analizy rozwoju przewlekłych powikłań tej choroby.
Spis treści
Glikemia poposiłkowa – co to jest?
Glikemia określana jest jako stężenie glukozy we krwi, co jest wyrażane w jednostkach w mmol/l lub mg/dl. Wartości glikemii na czczo prezentują się następująco:
- norma: 70-99 mg/dl (3,9-5,5 mmol/l);
- nieprawidłowa tolerancja glukozy (dawniej stan przedcukrzycowy): 100-125 mg/dl;
- cukrzyca: ≥ 126 mg/dl.
Stężenie glukozy wzrasta po około 10 minutach od rozpoczęcia spożywania posiłku (miejsce ma początek wchłaniania węglowodanów).
Glikemia poposiłkowa to poziom glukozy (cukru) we krwi po spożyciu posiłku. Wzrost glikemii poposiłkowej zależy od szybkości wchłaniania węglowodanów oraz od zmian stężeń insuliny i glukagonu w krążeniu. U osób zdrowych maksymalna glikemia po spożyciu posiłku występuje około 60 minut od jego rozpoczęcia i zazwyczaj nie przekracza 140 mg/dl. Powraca do wartości prawidłowych po 2-3 godzinach, lecz pomimo tego zakończenie trawienia i wchłaniania węglowodanów w jelicie następuje po 5-6 godzinach od spożycia posiłku.
Podwyższona glikemia poposiłkowa
Okazało się, że w cukrzycy typu 2 to właśnie wysoka glikemia po posiłku, a nie na czczo, koreluje z występowaniem zawału serca i śmiertelnością w jego przebiegu. Wysoka glikemia poposiłkowa sprzyja glikacji białek, niektórych frakcji lipidowych, zwiększa reaktywność trombocytów. Ponadto nasila stres oksydacyjny, który konsekwentnie prowadzi do uszkodzenia śródbłonka naczyń krwionośnych. Generuje krótkotrwałe zaburzenia hemodynamiczne i inne, takie jak wzrost przepływu kłębkowego nerek, tak typowe dla nefropatii cukrzycowej.
Hiperglikemia poposiłkowa – przyczyny
Najczęściej wysoka glikemia poposiłkowa świadczy o cukrzycy, choć nie zawsze. U osób zdrowych może pojawiać się w przebiegu farmakoterapii, zwłaszcza przy przyjmowaniu leków takich jak:
- glikokortykoidy;
- β-adrenolityki;
- atypowe leki przeciwpsychotyczne (olanzapina, klozapina);
- diuretyki tiazydowe i tiazydopodobne;
- antybiotyki z grupy fluorochinolonów.
W przypadku osób ze zdiagnozowaną hiperglikemią poposiłkową do jej wystąpienia dochodzi przeważnie wskutek błędów dietetycznych (spożycie produktów będących bogatym źródłem cukrów prostych). Inne czynniki ryzyka to ostre stany zapalne, infekcje, siedzący tryb życia, błędy w insulinoterapii (podanie zbyt niskiej dawki leku) oraz pomijanie dawek leków.
Hiperglikemia poposiłkowa – leczenie
Przy wysokiej glikemii poposiłkowej w pierwszej kolejności należy rozpocząć diagnostykę w kierunku cukrzycy i jej ewentualnych powikłań wewnątrzustrojowych. Następnie należy wdrożyć dietę o niskim indeksie glikemicznym, którą można w uproszczeniu opisać jako zawierającą przede wszystkim: rośliny strączkowe, makarony, ciemne pieczywo, grube kasze. Należy natomiast unikać lub ograniczyć spożycie ziemniaków, białego pieczywa, produktów mącznych z drobnego przemiału oraz białego ryżu i płatków śniadaniowych.
W grupie leków doustnych w farmakoterapii cukrzycy typu 2 wyróżnia się preparaty, które wpływają na wartość glikemii poposiłkowej. Należą do nich inhibitory a-glukozydazy jelitowej i leki z grupy meglitynidów. Leczenie insuliną jest istotnym elementem terapii zarówno cukrzycy typu 1, jak i typu 2. Zgodnie z aktualną wiedzą medyczną insulinoterapię powinno się wdrażać znacznie wcześniej u pacjentów z cukrzycą typu 2.
Badanie glikemii poposiłkowej
Ocena glikemii poposiłkowej jest przydatna w diagnostyce cukrzycy obu typów. Najwyższą precyzją cieszy się pomiar 3-stopniowy. Należy dokonać oznaczenia glikemii z krwi w następujących sytuacjach: w momencie rozpoczęcia spożywania posiłku, godzinę od rozpoczęcia posiłku oraz 2 godziny od rozpoczęcia posiłku. Następnie porównuje się wyniki z normami referencyjnymi. Diagnostyką i leczeniem cukrzycy zajmuje się lekarz diabetolog.
Spirulina w tabletkach (100% naturalna)Spirulina posiada w pełni naturalne witaminy i minerały o wysokim stężeniu. W jej skład wchodzą m.in.: biotyna, beta-karoten, kwas foliowy, tiamina, niacyna, witamina D, E i inne witaminy oraz białko i błonnik. To też źródło cynku, magnezu, wapnia, żelaza
Zobacz tutaj ...
Spirulina w proszku (100% naturalna)Spirulina w proszku to słodkowodna alga, zawierająca duże stężenie witamin, minerałów i innych, ważnych składników odżywczych. Wysoką jakość uzyskano dzięki odpowiednim warunkom klimatycznym, przestrzeganiu restrykcyjnych norm podczas hodowli i …
Zobacz tutaj ...
Bibliografia
- Sieradzki J., Patofizjologiczne i kliniczne znaczenie glikemii poposiłkowej, Diabetologia Praktyczna, 6/2007.
- Wolnik B., Orłowska-Kunikowska E., Hiperglikemia poposiłkowa i jej znaczenie w praktyce klinicznej, Choroby Serca i Naczyń, 1/2007.
- Glikemia poposiłkowa, Zalecenia American Diabetes Association, Diabetologia Praktyczna, 3/2002.
Zostaw komentarz