Probiotykoterapia

Aktualizacja: 30 grudnia 2025

Probiotykoterapia to stosowanie żywych mikroorganizmów (inaczej: probiotyków), takich jak specyficzne szczepy bakterii i drożdży, w celu przywrócenia, wsparcia i utrzymania zdrowej mikroflory jelitowej. Przynosi to liczne korzyści zdrowotne, wzmacniając odporność, poprawiając trawienie i chroniąc przed patogenami.

Probiotykoterapia – co to jest?

Probiotykoterapia to stosowanie probiotyków, czyli żywych mikroorganizmów, które w odpowiednich ilościach wywierają korzystny wpływ na zdrowie człowieka. To znane i stosunkowo dobrze przebadane preparaty stosowane w praktyce klinicznej. Zgodnie z definicją WHO/FAO, probiotykami określa się „żywe mikroorganizmy, które podawane w odpowiednich ilościach przynoszą korzyści zdrowotne gospodarzowi”. Aby dane mikroorganizmy można było nazwać probiotykami, muszą być spełnione przez nie odpowiednie warunki. Są one następujące:

1. Pochodzenie z naturalnej, zdrowej mikroflory jelitowej człowieka.
2. Odporność na kwaśne pH żołądka oraz działanie enzymów trawiennych i kwasów żółciowych w dwunastnicy.
3. Możliwość przeżycia i aktywności metabolicznej w środowisku jelita grubego.
4. Zdolność przywierania do komórek nabłonka jelitowego i trwałej lub przejściowej kolonizacji przewodu pokarmowego.
5. Możliwość korzystnego oddziaływania na organizm gospodarza (brak właściwości patogennych lub toksycznych).
6. Trwałość i żywotność w czasie przechowywania oraz w środowisku potencjalnie niekorzystnym.

Ponadto działanie probiotyku powinno być potwierdzone naukowo. Główne szczepy bakteryjne uznawane za drogocenne probiotyki to:

• Lactobacillus – między innymi Lactobacillus rhamnosus, Lactobacillus plantarum, Lactobacillus reuteri, Lactobacillus acidophilus, Lactobacillus casei;
• Bifidobacterium – między innymi Bifidobacterium lactis, Bifidobacterium longum, Bifidobacterium bifidum, Bifidobacterium infantis;
• Saccharomyces – między innymi Saccharomyces boulardii;
• Streptococcus – między innymi Streptococcus salivarius, Streptococcus thermophilus;
• Enterococcus – między innymi Enterococcus faecium.

To właśnie szczep, a nie sam gatunek, decyduje o działaniu danego probiotyku.

Zobacz również: Żywe kultury bakterii.

Probiotykoterapia – działanie

Probiotyki odpowiadają przede wszystkim za odbudowę i wsparcie naturalnej mikroflory jelitowej. Uzupełniają ubytki w niej spowodowane antybiotykami, inną farmakoterapią, złym odżywianiem się, stresem, niektórymi chorobami przewlekłymi. Wspierają różnorodność flory bakteryjnej dróg pokarmowych, a nie od dziś wiadomo, że odpowiada ona nie tylko za trawienie, ale również za odporność organizmu, samopoczucie, a nawet kondycję skóry.

Probiotyki mogą zwiększać produkcję śluzu ochronnego, wspierać regenerację nabłonka jelit, zmniejszać przepuszczalność jelit w przebiegu choroby Leśniowskiego-Crohna, zespołu jelita drażliwego bądź zespołu nieszczelnego jelita. Udowodniono, że stymulują produkcję przeciwciał, zwłaszcza IgA, a także regulują odpowiedź zapalną. Probiotyki wytwarzają m.in. krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe (SCFA), witaminy (np. witaminę K, witaminy z grupy B), substancje hamujące rozwój patogenów. Aby jednak uzyskać tak korzystne rezultaty, należy stosować probiotyki zgodnie z metodyką i wskazaniami do takiej terapii.

Probiotykoterapia – wskazania

Probiotyki stosuje się przed, w trakcie i po antybiotykoterapii. Mianem antybiotyków określamy leki o działaniu bakteriobójczym i bakteriostatycznym. Są nieocenione w walce z infekcjami bakteryjnymi, jednak niestety oddziałują również na korzystne bakterie tworzące mikroflorę jelitową. Aby ją chronić, należy więc przyjmować probiotyki. Zarówno te naturalne (zakwas, kiszonki, mleczne napoje fermentowane), jak i syntetyczne (leki, suplementy diety). Probiotyki mogą zmniejszać ryzyko biegunki poantybiotykowej, wspierać odbudowę mikrobioty, łagodzić skutki uboczne antybiotyków.

Wskazaniami do stosowania probiotyków są też różnego rodzaju zaburzenia pokarmowe, w tym przede wszystkim biegunki, zaparcia, bóle brzucha, niestrawność, wzdęcia, gazy. W tym kierunku najwyższą skuteczność wykazują Lactobacillus plantarum i Bifidobacterium infantis. Niektóre szczepy (np. Lactobacillus reuteri DSM 17938) mogą zmniejszać nasilenie objawów kolki jelitowej u części niemowląt.

Pozostałe wskazania do probiotykoterapii to np. choroby skórne (zwłaszcza atopowe zapalenie skóry, łojotokowe zapalenie skóry, łuszczyca, alergie, zaburzenia odporności, depresja, wahania nastroju, zaburzenia lękowe uogólnione, częste infekcje intymne).

Probiotyki
Probiotyki od bioalgi zawierają aż 150 milionów wyselekcjonowanych, naturalnych i żywych szczepów bakterii. Uzupełniają dietę w składniki probiotyczne i roślinne takie jak Lactobacillus Sporogenesis (Bacillus Coagulans), Lactobacillus Acidophilus, ...
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Kędzia A., Rola probiotyków w zapobieganiu i leczeniu w zapobieganiu i leczeniu różnych chorób, Świat Medycyny i Farmacji, 2010.
2. Moszak M., Bogdański P., Probiotykoterapia w zespole metabolicznym, Forum Medycyny Rodzinnej 2021, Tom 15, nr 1, 14-33.
3. Skrzypek M., Zastosowanie probiotyków w leczeniu i profilaktyce chorób infekcyjnych wieku dziecięcego, Lekarz POZ, 1/2023.