Lnianka siewna

Aktualizacja: 10 września 2025

Lnianka siewna (łac. Camelina sativa) to jedna z najstarszych roślin uprawnych należących do rodziny kapustowatych (Brassicaceae). W Polsce znana jest pod tradycyjnymi nazwami takimi jak „rydz”, lnicznik czy „fałszywy len”. Obecnie ponownie wzbudza zainteresowanie ze względu na bogactwo składników odżywczych. Z jej nasion pozyskiwany jest cenny olej z lnianki siewnej, który stanowi jedno z najlepszych naturalnych źródeł kwasów tłuszczowych Omega 3. Dzięki temu znajduje on zastosowanie zarówno w dietetyce i profilaktyce zdrowotnej, jak i w kosmetologii, gdzie ceniony jest za właściwości odżywcze i wspierające regenerację skóry.

Lnianka siewna – charakterystyka

Lnianka siewna jest rośliną jednoroczną z rodziny Brassicaceae. Wyróżnia się wysoką adaptacją do zróżnicowanych warunków klimatycznych i glebowych oraz wysokim poziomem odporności na choroby i szkodniki. Jest najmniej wrażliwa na przejściowe niedobory wody w glebie ze wszystkich roślin krzyżowych, dlatego też cieszy się ogromną popularnością. Należy do gatunków, których uprawa jest prosta i przyjazna dla środowiska. W Polsce ochronie prawnej podlegają 2 odmiany lnianki jarej oraz 3 odmiany lnianki ozimej.

Lnianka siewna uprawiana jest przede wszystkim przez wzgląd na wysoką zawartość oleju w nasionach zwanego olejem rydzowym. Olej rydzowy bogaty jest w kwasy linolowy, linolenowy i eikozenowy, jest więc niezwykle wartościowym uzupełnieniem podstawowej diety. Olej z nasion lnianki jest najczęściej wytwarzany poprzez tłoczenie na zimno. Możliwe jest jeszcze poddanie nasion ekstrakcji lub połączenie obu metod. Warto też zaznaczyć, że stosunek kwasu linolowego (LA) do kwasu α-linolenowego  (ALA) w oleju rydzowym wynosi około 1:2 i jest unikalny wśród olejów roślinnych, takich jak olej sojowy, olej słonecznikowy, olej rzepakowy, oliwa z oliwek.

Lnianka siewna – właściwości prozdrowotne

Lnianka siewna znana jest przede wszystkim z wysokiej zawartości niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (Omega 3-6-9). Zawiera aż 90% nienasyconych kwasów tłuszczowych, w tym: kwas alfa-linolenowy (omega-3), który działa przeciwzapalnie oraz intensywnie wspiera układ sercowo-naczyniowy, kwas linolowy (omega-6), który wspomaga funkcje skóry i odporność organizmu. W nasionach i oleju z lnianki siewnej wskazać można idealną proporcję omega-3 do omega-6 (3:1), która jest wyjątkowo korzystna dla równowagi metabolicznej. Sugeruje się bowiem spożywanie takich produktów, w których zawartość omega-3 jest wyższa, niż zawartość omega-6.

W nasionach lnianki siewnej znaleźć można także mnóstwo antyoksydantów, w tym witaminę E oraz karotenoidy. Chronią one komórki ustroju przed stresem oksydacyjnym, który z kolei jest potwierdzonym czynnikiem ryzyka chorób cywilizacyjnych, takich jak między innymi alergie, otyłość, zespoły metaboliczne, depresja, zaburzenia trawienia czy nowotwory. W lniance siewnej znaleźć możemy składniki silnie uzupełniające ewentualne niedobory pokarmowe, czyli witaminy (A, K, z grupy B) i minerały (magnez, fosfor, żelazo i wiele więcej). To tradycyjnie stosowana roślina w leczeniu stanów zapalnych, problemów trawiennych i wykorzystywana jako środek wzmacniający.

Zastosowanie lnianki siewnej

Lnianka siewna jest rośliną wykorzystywaną przede wszystkim w kuchni. Olej rydzowy charakteryzuje się delikatnym, lekko orzechowym smakiem, dlatego świetnie komponuje się z sałatkami, kaszami, ziemniakami i daniami jednogarnkowymi. Nie nadaje się do smażenia w wysokich temperaturach i innych obróbek cieplnych, o czym zawsze należy pamiętać. W kuchni kresowej i wiejskiej olej rydzowy był używany do ziemniaków z twarogiem i cebulą, a także do kaszy gryczanej z olejem i skwarkami. Z kolei nasiona lnianki siewnej można dodawać do chleba, bułek, granoli, jogurtu czy nawet smoothies.

W kosmetyce lnianka siewna wykorzystywana jest głównie w formie oleju, który intensywnie nawilża, regeneruje i chroni skórę przed wolnymi rodnikami. Bywa dodatkiem kremów, balsamów i maseczek. Olej rydzowy jest odpowiedni dla włosów średnioporowatych i wysokoporowatych, choć najlepiej sprawdzi się przy średniej porowatości, zapewniając odżywienie i ochronę. Olej z lnianki siewnej jest uznawany za olej o niskiej komedogenności, co oznacza, że ma niewielką skłonność do zatykania porów i powodowania zaskórników. Nadaje się więc do pielęgnacji każdego rodzaju skóry, także tej tłustej i problematycznej. Nasiona lnianki można stosować do przyrządzania domowych peelingów mechanicznych.

Omega 3 – czysty roślinny olej z Pachnotki zwyczajnej
Omega 3 to naturalny produkt zawierający w swoim składzie czysty, roślinny olej, z pełniącymi istotną rolę w odżywianiu człowieka kwasami tłuszczowymi Omega 3. Stanowi wsparcie dla mózgu i odpowiada za jego prawidłową pracę. Dodatkowo wspiera odporność
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Jęczmionek Ł., Olej z lnianki siewnej (Camelina sativa) – szansa rozwoju biopaliw II generacji?, Nafta-Gaz, 2010.
2. Kurasiak-Popowska D., Lnianka siewna – roślina historyczna czy perspektywistyczna?, Fragm. Agron., 2/2019.