Nykturia

Nykturia to medyczne określenie stosowane do opisywania konieczności częstego oddawania moczu w nocy, co prowadzi do wybudzeń ze snu. Jest to objaw, a nie choroba sama w sobie. Może wynikać z różnych przyczyn, zarówno urologicznych, jak i ogólnoustrojowych. Lekarzem pierwszego kontaktu w diagnostyce tego problemu jest urolog, choć zawsze warto skonsultować się także z fizjoterapeutą uroginekologicznym. 

Nykturia – czym jest?

Nykturia zgodnie z definicją oznacza przerywanie snu z powodu parcia na pęcherz i konieczności oddania moczu. Według Międzynarodowego Towarzystwa Kontynencji (ICS) już jednokrotna mikcja w nocy kwalifikuje się jako nykturia, choć fizjologicznie większość osób przesypia noc bez potrzeby korzystania z toalety. Charakterystyczne objawy tej dolegliwości to przede wszystkim:

• częste wybudzanie się w nocy z powodu uczucia parcia na mocz, a tym samym oddawanie moczu co najmniej raz w nocy, często 2-3 razy lub więcej;
• fragmentacja snu – trudności w ponownym zaśnięciu po mikcji;
• zmęczenie i senność w ciągu dnia spowodowane brakiem regenerującego snu;
• spadek koncentracji i problemy z pamięcią przy przewlekłej nykturii.

Nykturia ma wiele konsekwencji zdrowotnych o charakterze długoterminowym. Szacuje się, że dotyczy 54,5% kobiet i 48,6% mężczyzn, a częstość jej występowania wzrasta wraz z wiekiem chorych. Nykturia jest istotną i jedną z najczęstszych przyczyn bezsenności. Powtarzająca się fragmentacja snu skutkuje sennością w ciągu dnia, osłabioną koncentracją oraz lękiem, które w sposób negatywny wpływają na funkcjonowanie zawodowe oraz zdrowie fizyczne i psychiczne, ostatecznie obniżając jakość życia pacjentów. Dodatkowo nykturia może zwiększać poczucie zawstydzenia i obniżać samoocenę, co dość szybko u wielu osób prowadzi do rozwoju mniej lub bardziej nasilonej depresji. Wykazano, że nocne przebudzanie w celu oddania moczu zwiększa iloraz szans wystąpienia objawów depresji nawet do 20%.

Nykturia – przyczyny

Jak wspomniano wcześniej, nykturia może mieć wiele przyczyn. Do grona tych najczęściej diagnozowanych należą:

• czynniki urologiczne – w tym przerost gruczołu krokowego, nadreaktywny pęcherz moczowy, infekcja układu moczowego;
• choroby przewlekłe – cukrzyca, niewydolność mięśnia sercowego, przewlekła niewydolność nerek, moczówka prosta;
• zaburzenia hormonalne – w szczególności zaburzenia wydzielania wazopresyny, co nasila się wraz z wiekiem, ale również menopauza, andropauza, niektóre choroby endokrynologiczne;
• styl życia i czynniki zewnętrzne – nadmierne spożycie płynów wieczorem (zwłaszcza alkoholu, kawy, herbaty), stosowanie leków moczopędnych, bezdech senny;
• problemy z mięśniami dna miednicy (częściej u kobiet) – na przykład obniżenie narządu rodnego, osłabienie mięśni dna miednicy (wówczas charakterystyczne jest też często nietrzymanie moczu w ciągu dnia, zwłaszcza wysiłkowe nietrzymanie moczu).

Należy ponownie podkreślić, że nykturia sama w sobie nie jest chorobą, lecz objawem różnych problemów zdrowotnych. Dlatego dla skuteczności leczenia należy w pierwszej kolejności znaleźć przyczynę problemu i rozpocząć leczenie przyczynowe.

Diagnostyka nykturii

W pierwszej kolejności należy przeprowadzić szczegółowy wywiad zdrowotny z pacjentem. Powinny paść pytania dotyczące między innymi częstotliwości oddawania moczu, ilości przyjmowanych płynów, stosowania leków, chorób przewlekłych. Dodatkowo warto, by przez 7 dni pacjent prowadził dzienniczek mikcji, w którym zapisywać będzie godziny i ilość oddawanego moczu. Badania laboratoryjne będą dobrym uzupełnieniem diagnostyki, a wśród nich najistotniejsze są:

• badanie moczu;
• morfologia krwi;
• panel nerkowy;
• panel wątrobowy;
• glikemia;
• kreatynina;
• elektrolity.

Innymi badaniami są: USG układu moczowego, ocena prostaty u mężczyzn, badanie dna miednicy.

Nykturia – leczenie

Leczenie powinno być ukierunkowane na eliminację przyczyny nietrzymania moczu w nocy. Jeśli więc są to bakteryjne infekcje dróg moczowych, pacjent najczęściej otrzymuje receptę na antybiotyki. Z kolei jeśli przyczyną są zaburzenia psychiczne lub przewlekły stres na co dzień, warto skonsultować się z psychiatrą. W niektórych przypadkach lekarz może przepisać farmakoterapię, np.:

• desmopresynę (zmniejsza produkcję moczu w nocy);
• leki na nadreaktywny pęcherz (antycholinergiczne lub beta-3 agonisty);
• leki na przerost prostaty (alfa-blokery, inhibitory 5-alfa-reduktazy);
• diuretyki.

W przypadku przerostu prostaty zastosowanie znajdują zabiegi endoskopowe lub zabiegi chirurgiczne.

Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Chlorella w bardzo dokładny sposób oczyszcza organizm, pomaga w likwidacji zaparć, wspiera budowanie naturalnej odporności, wspomaga odmładzanie organizm, przyspiesza regenerację uszkodzonych tkanek, poprawia kondycję organizmu, dodaje sił witalnych, …
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Wytyczne postępowania diagnostyczno-terapeutycznego w zaburzeniach mikcji u dzieci. Opracowane przez Grupę Ekspertów Polskiego Towarzystwa Urologii Dziecięcej oraz Polskiego Towarzystwa Nefrologii Dziecięcej, Warszawa 2016.
2. Koźmińska E., Nykturia – diagnostyka różnicowa i leczenie, Medycyna po Dyplomie, 1/2021.