Nasiona czarnuszki

Aktualizacja: 28 sierpnia 2025

Nasiona czarnuszki (Nigella sativa, znane też jako czarny kminek) to małe, czarne ziarenka o intensywnym aromacie i korzennym smaku, które od wieków wykorzystywane są zarówno w kuchni, jak i medycynie naturalnej. Ich smak może być wręcz określany jako lekko pikantny, dzięki czemu znajdują licznych zwolenników właśnie w gastronomii. Ziarna czarnuszki mają potwierdzone klinicznie działanie prozdrowotne, można więc zaliczyć je do grona superfoods. Ze względu na swoje korzystne właściwości, znajdują szerokie zastosowanie w suplementacji.

Nasiona czarnuszki – charakterystyka

Czarnuszka jest zazwyczaj wykorzystywana jako przyprawa, w tym jako zamiennik pieprzu, ponieważ wykazuje słabsze właściwości drażniące na błonę śluzową żołądka. Obecna była w kuchniach: indyjskiej, egipskiej, a także na środkowym Wschodzie, stosowali ją Grecy i Rzymianie. Czarnuszka jest dodawana do pieczywa, ciast, marynat, serów twarogowych warzyw i mięs, jak również jest wykorzystywana jako naturalny środek konserwujący. Nasiona czarnuszki najczęściej były dodawane do potraw tłustych i ciężkostrawnych, a także do baraniny. Mają zastosowanie w żywieniu w formie całej lub zmielonej, jednak również pozyskuje się z nich nalewkę i olej. Zwłaszcza olej z czarnuszki siewnej ceniony jest zarówno jako suplement diety, jak i jako środek kosmetyczny.

Nasiona czarnuszki mają charakterystyczny, trójgraniasty kształt. Są kanciaste i z wyglądu przypominające łezki. Mają też intensywnie czarny kolor, ostry, korzenny smak z nutką pieprzu, choć niektórzy wskazują, że odczuwają w nich również delikatną nutę cebuli bądź oregano. W nasionach czarnuszki siewnej znaleźć można bardzo dużo składników odżywczych biologicznie aktywnych, a są nimi:

• sterole roślinne (fitosterole);
• polifenole;
• tokoferole;
• minerały: wapń, żelazo, cynk, magnez, miedź;
• witaminy: w szczególności witamina A, witamina E, witamina C oraz witaminy z grupy B;
• niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT): kwas linolowy, kwas palmitynowy, kwas oleinowy;
• olejki eteryczne;
• tymochinon.

Podstawowym, najważniejszym i jednocześnie najczęściej badanym składnikiem nasion czarnuszki jest właśnie tymochinon. Tymochinon jest związkiem fitochemicznym i silnym antyoksydantem. Wykazuje bardzo silne właściwości przeciwutleniające. Poza nim w czarnym kminku znajdują się również związki będące jego pochodnymi – tymohydrochinon, ditymochinon oraz prawdopodobnie polimer tymochinonu, opisywany jako nigellon. Choć tymochinon wciąż nie jest powszechnie wykorzystywany w produkcji leków, cieszy się ogromną popularnością w ziołolecznictwie i medycynie alternatywnej. Udowodniono, że może mieć działanie równie silne jak niektóre leki przeciwalergiczne i przeciwnowotworowe, jednocześnie ograniczając częstotliwość działań niepożądanych.

Nasiona czarnuszki – wykorzystanie

Nasiona czarnuszki są najczęściej wykorzystywane w gastronomii w formie całej lub nieco rzadziej zmielonej. Mogą być dodatkiem do wypieków, hummusu, sałatek, surówek, koktajli i smoothie. Nadają potrawom lekko pikantny, korzenny posmak. Można nimi posypać kanapki, jajecznicę, a nawet owsianki, wzbogacając je o dawkę cennych składników odżywczych. To zamiennik pieprzu w wielu kuchniach, wskazany w przypadku osób, dla których klasyczny pieprz jest już zbyt ostrą i mocną przyprawą. Nalewki i napary z nasion czarnuszki stosowane są jako naturalne środki wspomagające trawienie i odporność. Ogromną popularnością cieszy się też olej z czarnuszki tłoczony na zimno.

Zobacz również: Na jakie choroby jest olej z czarnuszki?

Olej z nasion czarnuszki siewnej jest cenionym suplementem diety oraz kosmetykiem. Nadaje się do pielęgnacji włosów wysokoporowatych, ponieważ skutecznie domyka łuski włosów, zwiększa ich blask i nawilżenie oraz chroni przed czynnikami zewnętrznymi. Dodatkowo nawilża i regeneruje skórę, także cerę wrażliwą, cerę dojrzałą czy cerę problematyczną. Wspomaga leczenie niektórych schorzeń dermatologicznych, w tym łupież, trądzik oraz atopowe zapalenie skóry. Łagodzi podrażnienia skóry i stany zapalne oraz ma działanie przeciwalergiczne i przeciwgrzybicze. Całe nasiona z czarnuszki siewnej mogą być składnikiem domowych peelingów mechanicznych.

Olej z czarnuszki w kapsułkach 100% naturalny
Wysokiej jakości oryginalna, egipska czarnuszka siewna (Nigella sativa) w kapsułkach to wygodny sposób na codzienne wsparcie odporności, układu pokarmowego i zdrowej skóry, z pełnią cennych składników aktywnych. Chroni komórki przed wolnymi rodnikami …
Zobacz tutaj ...

Bio olej z czarnuszki w płynie 100% naturalny
Olej z czarnuszki tłoczony na zimno, dzięki swoim właściwościom może pomóc w zwalczaniu wszelkiego rodzaju problemach skórnych. Chroni komórki organizmu przed wolnymi rodnikami co powoduje, że skóra wygląda młodziej …
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Borusiewicz M., Janeczko Z., Nigella sativa L. – roślinny surowiec o właściwościach plejotropowych, Postępy Fitoterapii, 4/2015.
2. Wawer I., Trziszka T., Ziołolecznictwo, biokosmetyki i żywność funkcjonalna, Krosno-Wrocław, 2013.
3. Adamska A., Ochocka R., Nigella sativa źródłem związków bioaktywnych, Postępy Fitoterapii, 17/2016.