Chia – co to jest?

Aktualizacja: 6 marca 2022

Chia należy do gatunku roślin z rodziny jasnotowatych. Pochodzi z Meksyku i Gwatemali. Jest bardzo popularna i ceniona ze względu na nasiona, które kiedyś wykorzystywane były w kulturze Majów, Inków i Azteków. Chia znaczy siła.

Trochę historii

Ze względu na swoje właściwości, chia często wykorzystywana była przez biegających posłańców. Każdy z nich zaopatrzony był w mały woreczek tych nasion, które dodawały solidnej porcji energii. W Meksyku mówi się, że łyżka nasion może dodać siły osobie na 24 godziny.  Poza niezwykłymi wartościami odżywczymi, nasiona chia również bardzo dobrze smakują, wyglądają ciekawie, a także łatwo je przyrządzić.

Właściwości nasion chia

W skrócie można powiedzieć że nasiona mają:

• 5 razy więcej wapnia niż mleko, a do tego bor, odpowiedzialny za transfer wapnia w kościach;
• 2 razy więcej białka niż jakiekolwiek inne nasiona lub zboża;
• 2 razy więcej potasu niż banany;
• 3 razy więcej żelaza niż szpinak.

Ponadto nasiona chia są kompletnym źródłem białka i zapewniają wszystkie niezbędne aminokwasy w łatwo przyswajalnej formie. Znaleźć w nich można również spore ilości kwasów tłuszczowych omega-3 i omega-6, które są niezbędnymi kwasami nienasyconymi. Nasiona chia są jednocześnie bogatym źródłem rozpuszczalnego błonnika. Chia ma bardzo podobne właściwości chłonne jak len – absorbuje wodę, tworząc śluzowaty żel. 100 gram nasion może pochłonąć ponad litr wody w czasie krótszym niż 10 minut!

Antyoksydanty

Nasiona są bogatym źródłem antyoksydantów. Ich zaletą jest stabilność. Dzięki przeciwutleniaczom, zawarte w nasionach chia wrażliwe tłuszcze nie jełczeją. Przechowywane w odpowiednich warunkach potrafią zachować świeżość bez utraty swoich właściwości, smaku i aromatu nawet przez 5 lat. Rola przeciwutleniaczy w organizmie jest powszechnie znana.

Zobacz również: Przeciwutleniacze – istotny element diety.

Smak

W smaku nasiona chia są bardzo łagodne i przyjemne. Dzięki temu możemy łączyć je z innymi składnikami, nie powodując wyraźnej zmiany ich smaku. Świetnie sprawdzają się jako dodatek do pieczywa, sosów, deserów czy koktajli, nadając potrawom dodatkowych wartości odżywczych. Z powodzeniem można je dodać do wypieków, np. ciastek czy jako posypka chleba i bułek. Nasiona te można wykorzystywać na wiele sposobów. Istnieje masa przepisów na słodko, pikantnie, w sałatkach, sosach, koktajlach, krakersach, sokach, lodach itp. Jeden z przykładów to pudding z chia.

Lekkostrawność i oczyszczenie

Nasiona chia w połączeniu z wodą są łatwo trawione i wchłaniane. Otoczka nasion rozkłada się bardzo szybko, są lekkostrawne, nie ciążą na żołądku i szybko uwalniają energię. Napęczniałe nasiona chia działają niczym szczotka w całym układzie pokarmowym, pomagając w usuwaniu nagromadzonych resztek pokarmu. Konsumując nasiona można zauważy znacznie regularniejsze wypróżnianie. Ze względu na swoje właściwości absorpcji wody, spożywanie nasion chia podczas wysiłku, nie tylko dostarczy energii. Utrzyma również odpowiedni poziom nawodnienia organizmu.

Pozostałe właściwości

Białko w nasionach chia nie zawiera glutenu. Dlatego też jest idealnym rozwiązaniem dla osób z wrażliwością na gluten. Ponadto spożywanie ich hamuje wpływ cukru na organizm, jeśli konsumowane są jednocześnie. Poprzez galaretowatą formę spowalniają rozkład węglowodanów przez enzymy trawienne i ich wchłanianie przez organizm. Dzięki temu energia z pożywienia uwalnia się stopniowo i starcza na dłużej. Spożywanie tych nasion może pomóc osobom chorym na cukrzycę.

Dlaczego jeszcze warto spożywać nasiona chia?

Ze względu na swoje właściwości nasiona warto spożywać w celu:

• zmniejszenia wyrzutu insuliny do krwi;
• wspomagania odchudzania;
• obniżania cholesterolu.

Nasiona chia mogą być spożywane przez osoby z nietolerancją glutenu, mające problemy z tarczycą czy hipoglikemię, a także z zespołem jelita drażliwego (IBS). W kulturze mezoamerykańskiej uznawane były również jako lek na różne schorzenia i były bardzo cenione. Od wspomagania gojenia ran, łagodzenia bólu stawów po oczyszczanie oczu. Ze względu na sporą ilość wapnia, włączenie ich do diety może uchronić przed wystąpieniem próchnicy zębów i problemów z kruchością kości.

Jak spożywać nasiona chia?

Nasiona można spożywać na kilka sposobów:

• w postaci żelu (wystarczy dodać wody, soku, jogurtu itp). Nasiona absorbują płyny tworząc budyń/żel i w takiej postaci bezpośrednio można je spożywać;
• w postaci mąki (tak samo jak len, można zmielić nasiona i w takiej formie dodawać do sosów, koktajli i innych potraw w celu zagęszczenia);
• w całości (nasiona można spożywać bez żadnej obróbki, bezpośrednio dodając do potraw).

Zobacz również: Koktajl chia – składniki odżywcze w naturalnej postaci.

Spirulina w tabletkach (100% naturalna)
Spirulina posiada w pełni naturalne witaminy i minerały o wysokim stężeniu. W jej skład wchodzą m.in.: biotyna, beta-karoten, kwas foliowy, tiamina, niacyna, witamina D, E i inne witaminy oraz białko i błonnik. To też źródło cynku, magnezu, wapnia, żelaza
Zobacz tutaj ...

Chlorella w tabletkach z rozerwaną ścianą komórkową
Chlorella posiada właściwości przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwgrzybiczne nie wpływając przy tym na florę fizjologiczną. Bardzo dokładnie usuwa toksyny z organizmu ...
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Karbowska J., Kochan Z., Szałwia hiszpańska (chia) jako bogate źródło kwasów wielonienasyconych n-3 o działaniu przeciwmiażdżycowym i kardioprotekcyjnym, Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej, 72/2018.
2. Kargulewicz A., Swora-Cwynar E., Marcinkowska E., Grzymisławski M., Ziarna chia jako wartościowy produkt racjonalnej diety – zastosowanie w profilaktyce chorób metabolicznych, Pielęgniarstwo Polskie, 1/2016.
3. Szopa A., Koc K., Ekiert H., Chia – szałwia inna niż wszystkie, Lek w Polsce, 11/2017.
4. Nowak K., Majsterek S., Ciesielska N., Sokołowski R., Klimkiewicz K., Zukow W., Rola nasion szałwii hiszpańskiej (chia) w żywieniu pacjentów geriatrycznych, Journal of Education, Health and Sport, 6/2016.