Stan przedomdleniowy poprzedza wystąpienie epizodu omdlenia (przejściowej utraty przytomności), choć stosując odpowiednio wcześnie metody profilaktyki, można mu zapobiec. W jego trakcie człowiek czuje, że za chwilę zasłabnie. Taka sytuacja może mieć przyczyny fizjologiczne oraz patologiczne. Często nawracające stany przedomdleniowe są pilnym wskazaniem do szczegółowej diagnostyki.
Spis treści
Stan przedomdleniowy – przyczyny
Określenie przedomdleniowy wykorzystuje się do opisywania objawów podmiotowych i przedmiotowych, które występują, zanim w przebiegu omdlenia dojdzie do utraty przytomności. Należy zauważyć, że mianem stanu przedomdleniowego określa się często stan przypominający objawy prodromalne omdlenia, ale po którym nie dochodzi do omdlenia.
Istnieje wiele możliwych przyczyn stanów przedomdleniowych. Dlatego podzielono je na grupy. Do grona przyczyn wazowagalnych zalicza się hipotonię ortostatyczną, a także czynniki emocjonalne takie jak strach, ból, fobie. Istnieją także czynniki sytuacyjne, w których udanej osoby objawy stanu przedomdleniowego zawsze pojawiają się w określonych sytuacjach. Są to m.in. wysiłek fizyczny, kichanie i kaszel, śmiech, gra na instrumentach dętych, defekacja czy nawet przełykanie kęsów pokarmowych. Stan przedomdleniowy może również pojawić się w przebiegu:
- zespołu zatoki szyjnej;
- nadmiernego krwawienia i utraty krwi;
- intensywnej, przewlekłej biegunki;
- pierwotnej niewydolności autonomicznego układu nerwowego;
- choroby Parkinsona, otępienia z ciałami Lewy’ego i innych schorzeń neurologicznych;
- bradyarytmii i tachyarytmii, ostrego zawału serca, niedokrwienia mięśnia sercowego, kardiomiopatii przerostowej, dysfunkcji protezy zastawkowej i innych schorzeń kardiologicznych;
- cukrzycy;
- amyloidozy;
- uszkodzenia rodzenia kręgowego;
- niewydolności nerek;
- przyjmowania niektórych leków, np. leków rozszerzających naczynia krwionośne, diuretyków, leków przeciwdepresyjnych czy pochodnych fenotiazyny.
Istnieją przy tym 2 główne mechanizmy patofizjologiczne odruchowych stanów przedomleniowych. Pojęcie mechanizmu wazodepresyjnego odnosi się do stanów, w których niewystarczający skurcz naczyń pod wpływem stymulacji współczulnej wywołuje hipotensję. Z kolei o mechanizmie kardiodepresyjnym mówi się w sytuacjach, gdy dominuje bradykardia lub asystolia, będące manifestacją aktywności przywspółczulnej.
Stan przedomdleniowy z całą pewnością przytrafił się większości populacji w różnym wieku. Dość charakterystycznym zjawiskiem jest wystąpienie tego typu objawów podczas przebywania w miejscach publicznych wśród tłumu innych ludzi. Także sytuacje związane z niedoborem tlenu mogą być poważnym czynnikiem ryzyka. Na końcu warto wspomnieć o zbyt szybkim wstaniu z pozycji leżącej do pozycji stojącej – zwłaszcza u osób starszych pojawiają się wówczas typowe objawy stanu przedomdleniowego.
Stan przedomdleniowy – jak wygląda?
W przebiegu stanu przedomdleniowego pojawiają się charakterystyczne dolegliwości, które nie są jednak swoiste i mogą wskazywać na wiele innych problemów zdrowotnych. Mowa przede wszystkim o:
- zawrotach głowy;
- dusznościach i trudnościach w oddychaniu;
- uczuciu osłabienia;
- nagłych, zlewnych, zimnych potach;
- kołataniu serca;
- mroczkach przed oczami.
Jeśli w momencie wystąpienia tych dolegliwości dana osoba nie przyjmie pozycji siedzącej lub leżącej (które są uznawane za doraźne środki zapobiegawcze omdleniu) dojdzie do pełnego omdlenia przebiegającego z czasową utratą przytomności.
Pierwsza pomoc w stanie przedomdleniowym
Wytyczne ERC z 2021 roku wskazują na 4 kluczowe, podstawowe metody pierwszej pomocy w omawianej sytuacji. Warto wykonać je samodzielnie w swoim przypadku, jak również poinstruować osobę, u której objawy stanu przedomdleniowego występują. Są to przede wszystkim:
- przysiad, czyli klasyczne kucnięcie wywołujące napięcie dolnej części ciała i brzucha. Bardzo często po kilku minutach przyjmowania takiej pozycji objawy przemijają i nie nawracają po przyjęciu ponownej pozycji stojącej;
- napinanie mięśni ramion – wystarczy chwycić swoje dłonie przed klatką piersiową palcami i ciągnąć przedramiona w przeciwnych kierunkach z większą siłą;
- napięcie mięśni nóg – można skrzyżować je w pozycji stojącej lub leżącej na plecach i mocno zacisnąć;
- izometryczny uchwyt – czynność polegająca na zaciskaniu i rozluźnianiu pięści zaciśniętej wokół dowolnego przedmiotu, np. patyka czy drążka.
Jeśli w ciągu dwóch minut stosowania powyższych metod nie ma żadnej poprawy, a objawy nie mijają również po przyjęciu pozycji siedzącej czy leżącej, poszkodowanego układa się w pozycji bezpiecznej i wzywa pomoc. Jeśli natomiast dojdzie do poprawy samopoczucia, warto takiej osobie podać czystą wodę mineralną i odrobinę gorzkiej czekolady. Jeśli w przebiegu stanu przedomdleniowego dojdzie do utraty przytomności, należy ułożyć pacjenta w pozycji bocznej bezpiecznej, wezwać pogotowie, a w sytuacjach zatrzymania krążenia – natychmiast rozpocząć resuscytację.
Spirulina w tabletkach (100% naturalna)Spirulina posiada w pełni naturalne witaminy i minerały o wysokim stężeniu. W jej skład wchodzą m.in.: biotyna, beta-karoten, kwas foliowy, tiamina, niacyna, witamina D, E i inne witaminy oraz białko i błonnik. To też źródło cynku, magnezu, wapnia, żelaza
Zobacz tutaj ...
Spirulina w proszku (100% naturalna)Spirulina w proszku to słodkowodna alga, zawierająca duże stężenie witamin, minerałów i innych, ważnych składników odżywczych. Wysoką jakość uzyskano dzięki odpowiednim warunkom klimatycznym, przestrzeganiu restrykcyjnych norm podczas hodowli i …
Zobacz tutaj ...
Bibliografia
- Kmieciak B., Zawadzki D., Sikora J., Pierwsza pomoc w stanach zagrożenia życia i zdrowia, Wydawnictwo MediPress, Warszawa 2021.
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
Zostaw komentarz