Choroby tarczycy

Aktualizacja: 26 grudnia 2025

Choroby tarczycy należą w dzisiejszych czasach do grona najczęściej rozpoznawanych chorób endokrynologicznych (dotyczących gruczołów wydzielania wewnętrznego i zewnętrznego). Diagnostyką i leczeniem zajmuje się lekarz endokrynolog. Jako że hormony tarczycy wpływają na prawidłowe funkcjonowanie całego organizmu, patologii w ich obrębie nie można bagatelizować. Często wymagają odpowiedniej farmakoterapii. Oto najczęstsze choroby tarczycy w XXI wieku.

Niedoczynność tarczycy i choroba Hashimoto

Choroba ma charakter przewlekły, występuje w każdym wieku, u osób dorosłych w wieku do 60 lat z częstością ok. 2-5%, a w starszym wieku, po 75. roku życia nawet do 15%, częściej u kobiet. Najczęstszą przyczyną pierwotnej niedoczynności tarczycy u dorosłych jest proces autoimmunologiczny (przewlekłe limfocytowe zapalenie tarczycy, choroba Hashimoto) powodujący stopniowe upośledzenie wytwarzania hormonów tarczycy. Problem jednak może występować również po operacji tarczycy, po leczeniu jodem radioaktywnym, amiodaronem, tyreostatykami, solami litu, lekami przeciwdepresyjnymi, interferonem, po zastosowaniu jodowych środków kontrastowych, po radioterapii okolicy szyi. Znacznie rzadziej jest wywołany innymi przyczynami, takimi jak niedobór jodu w pożywieniu. Charakterystyczne objawy niedoczynności tarczycy to:

• zmęczenie i senność – brak energii, trudności z koncentracją;
• nagły, nadmierny przyrost masy ciała pomimo braku zmian w diecie;
• uczucie zimna, obniżona tolerancja na niskie temperatury;
• sucha, łuszcząca się skóra i łamliwe włosy;
• obrzęki twarzy i kończyn, tendencja do gromadzenia się nadmiaru wody w organizmie;
• częste zaparcia wskutek zwolnienia czynności jelit;
• problemy z pamięcią;
• chrypka, obniżony głos jako konsekwencja obrzęku strun głosowych;
• bradykardia (wolne bicie serca).

U kobiet pojawiają się ponadto zaburzenia miesiączkowania i wzrasta niepłodność, natomiast w przypadku dzieci charakterystyczne bywa opóźnienie wzrostu i rozwoju. Leczenie najczęściej opiera się na uzupełnianiu poziomu hormonów tarczycy. Lekiem pierwszego wyboru jest Euthyrox w określonej przez lekarza dawce. W większości przypadków leczenie jest dożywotnie, szczególnie przy chorobie Hashimoto lub po operacyjnym usunięciu tarczycy.

Omawiając niedoczynność tarczycy warto wspomnieć o chorobie Hashimoto, ponieważ w jej przebiegu również miejsce ma niedobór hormonów tarczycy. Jest to autoimmunologiczne zapalenie tarczycy, w którym organizm produkuje przeciwciała (anty-TPO, anty-Tg) atakujące tarczycę. Proces zapalny prowadzi do stopniowego niszczenia miąższu tarczycy i zmniejszenia produkcji hormonów (zwłaszcza T3 i T4).

Zobacz również: Spirulina i jej zastosowanie przy tarczycy.

Nadczynność tarczycy i choroba Gravesa-Basedowa

Nadczynność tarczycy (hipertyreoza) to stan, w którym tarczyca produkuje zbyt dużo hormonów T3 i T4. Do grona najczęstszych przyczyn zaliczyć możemy:

• chorobę Gravesa-Basedowa – najczęstsza przyczyna o podłożu autoimmunologicznym, w przebiegu której przeciwciała pobudzają tarczycę do nadmiernej produkcji hormonów;
• wole guzkowe toksyczne – obecność guzków w tarczycy, które produkują hormony niezależnie od kontroli organizmu;
• gruczolak tarczycy (adenoma toksyczny) – pojedynczy guzek wydzielający hormony;
• zapalenia tarczycy – np. podostre zapalenie tarczycy, które może prowadzić do przejściowej nadczynności;
• nadmierne spożycie jodu – np. w lekach lub suplementach diety;
• niektóre leki – na przykład amiodaron lub interferon mogą wywoływać nadczynność.

Rzadziej przyczyną są nowotwory tarczycy lub przysadki mózgowej, która ściśle współpracuje z gruczołem tarczycy. Charakterystyczne objawy nadmiernej produkcji hormonów tarczycy to:

• niewyjaśniona utrata masy ciała mimo zwiększonego apetytu;
• kołatanie serca, tachykardia, nadciśnienie tętnicze, arytmie;
• drażliwość, nerwowość, bezsenność, drżenie rąk;
• częste biegunki;
• osłabienie mięśni, szczególnie kończyn;
• nadmierna potliwość, cienka skóra, łamliwe włosy;
• wytrzeszcz oczu (oftalmopatia) w przebiegu choroby Gravesa-Basedowa;
• nietolerancja ciepła, wzmożone pragnienie;
• zaburzenia miesiączkowania u kobiet.

Podstawą leczenia jest farmakoterapia, zwłaszcza leki tyreostatyczne (np. tiamazol, propylotiouracyl, które hamują produkcję hormonów tarczycy), beta-blokery (np. propranolol, które nie leczą przyczyny, ale łagodzą objawy takie jak np. kołatanie serca, drżenie rąk) oraz glikokortykosteroidy (w ciężkich przypadkach, najczęściej w chorobie Gravesa-Basedowa). W niektórych przypadkach zastosowana może być skuteczna metoda, czyli radiojodoterapia. Polega ona na podaniu radioaktywnego jodu, który gromadzi się w tkankach tarczycy i niszczy jej nadczynne komórki. Ma zastosowanie głównie u dorosłych, zwłaszcza przy nawrotach choroby lub w wolu guzkowym toksycznym.

Choroby tarczycy – suplementacja

W chorobach tarczycy warto sięgnąć po Spirulinę jako naturalne wsparcie organizmu. Ta mikroalga dostarcza pełnowartościowego białka, witamin z grupy B, żelaza oraz antyoksydantów, które pomagają w walce ze stresem oksydacyjnym i wspierają poziom energii. Regularne stosowanie Spiruliny może wspomagać odporność i ogólną równowagę organizmu, co ma znaczenie przy zaburzeniach pracy tarczycy. Suplementacja stanowi wsparcie dla organizmu, jednak nie zastępuje leczenia farmakologicznego zaleconego przez lekarza.

Spirulina w tabletkach (100% naturalna)
Spirulina posiada w pełni naturalne witaminy i minerały o wysokim stężeniu. W jej skład wchodzą m.in.: biotyna, beta-karoten, kwas foliowy, tiamina, niacyna, witamina D, E i inne witaminy oraz białko i błonnik. To też źródło cynku, magnezu, wapnia, żelaza
Zobacz tutaj ...

Spirulina w proszku (100% naturalna)
Spirulina w proszku to słodkowodna alga, zawierająca duże stężenie witamin, minerałów i innych, ważnych składników odżywczych. Wysoką jakość uzyskano dzięki odpowiednim warunkom klimatycznym, przestrzeganiu restrykcyjnych norm podczas hodowli i …
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Rodzinna, Kraków 2006.
2. Zgliczyński W., Wielka interna – endokrynologia, Wydawnictwo Medical Tribune Polska, Warszawa 2020.
3. Bolanowski M., Niedoczynność tarczycy, Lekarz POZ, 3/2016.