Toczeń rumieniowaty

Toczeń rumieniowaty układowy (TRU) to przewlekła choroba autoimmunologiczna, która może atakować różne narządy ciała, zwłaszcza skórę, stawy, krew, nerki i ośrodkowy układ nerwowy. Jej diagnostyką i leczeniem zajmuje się lekarz reumatolog. Nie jest chorobą zakaźną, a więc nie przenosi się z człowieka na człowieka, jednak nie sposób całkowicie jej wyleczyć ze względu na brak znajomości przyczyn.

Toczeń rumieniowaty układowy – przyczyny

Toczeń rumieniowaty to choroba autoimmunologiczna, w której układ immunologiczny traci swoją zdolność do rozróżniania obcych substancji od tkanek własnych pacjenta. W efekcie tego, oprócz innych substancji, wytwarza autoprzeciwciała, które rozpoznają własne tkanki pacjenta jako obce i atakują je. Konsekwencją tego działania jest niestety reakcja autoimmunologiczna, która powoduje stan zapalny konkretnych narządów (stawów, nerek, skóry i wielu innych). Dlaczego tak się dzieje? Wciąż nie do końca wiadomo.

Za przyczynę wystąpienia nieprawidłowej odpowiedzi immunologicznej uznaje się liczne dziedziczone czynniki ryzyka w połączeniu z przypadkowymi czynnikami środowiskowymi, takimi jak między innymi stres, nadmierna ekspozycja na promieniowanie UV, stosowanie niektórych leków, przebyte infekcje wirusowe, palenie papierosów i wiele innych.

Toczeń rumieniowaty układowy – objawy

Choroba może zaczynać się bardzo powoli, a nowe objawy mogą pojawiać się przez okres kilku tygodni, miesięcy, a nawet lat. Przewlekłe zmęczenie i złe samopoczucie to najczęstsze początkowe objawy tocznia rumieniowatego układowego u dzieci. W tej grupie wiekowej pacjentów występują także chwilowe lub przedłużające się gorączki, utrata wagi i utrata apetytu. Z czasem u wielu dzieci rozwijają się specyficzne objawy, wywoływane zajęciem jednego lub kilku narządów ciała, co dotyczy także pacjentów dorosłych.

Mogą występować:

• objawy skórne – rumień w kształcie motyla na twarzy (najbardziej charakterystyczny objaw), nadwrażliwość na światło (fotouczulenie), wysypki skórne, owrzodzenia jamy ustnej lub nosa;
• objawy stawowe i mięśniowe – bóle stawów, obrzęki, sztywność stawów i zapalenie stawów;
• objawy hematologiczne – niedokrwistość, leukopenia (mała liczba krwinek białych), trombocytopenia (mała liczba płytek krwi);
• objawy neurologiczne – bóle głowy, wahania nastroju, problemy z pamięcią i problemy z koncentracją, drgawki (rzadziej).

Do obrazu klinicznego dochodzą oczywiście dolegliwości ze strony zajętych narządów wewnętrznych.

Toczeń rumieniowaty układowy – diagnostyka

W diagnostyce choroby wykorzystuje się przede wszystkim:

• badania laboratoryjne – morfologia krwi, OB, CRP, stężenie kreatyniny i/lub eGFR, analiza moczu, białkomocz dobowy, aktywność aminotransferaz, układ krzepnięcia, oznaczenie przeciwciał przeciwjądrowych (ANA), anty-dsDNA, anty-Ro, anty-La, anty-RNP, anty-Sm, antyfosfolipidowych;
• badania obrazowe – najczęściej RTG klatki piersiowej i bolących stawów, elektrokardiogram, ECHO serca;
• czynnik reumatoidalny, ACPA.

Oczywiście nie bez znaczenia pozostaje szczegółowy wywiad zdrowotny przeprowadzony z pacjentem, w tym wywiad rodzinny pozwalający ustalić predyspozycje genetyczne do chorób autoimmunologicznych.

Toczeń rumieniowaty układowy – leczenie

Leczenie choroby zależy od jej postaci klinicznej, aktywności, stopnia zajęcia narządów wewnętrznych, schorzeń towarzyszących, występujących powikłań polekowych. Ma na celu właściwe kontrolowanie aktywności zapalnej w celu zapobieżenia trwałym uszkodzeniom narządowym. Nie ma jednak możliwości całkowitego wyleczenia tocznia. Dąży się do jak najdłuższego uzyskania okresu remisji. Farmakoterapia choroby obejmuje z reguły stosowanie glikokortykoidów lub leków immunosupresyjnych. Klasyczne leki przeciwzapalne stosuje się przy łagodnych objawach, takich jak bóle stawów czy mięśni.

W ostatnich latach udowodniono, że kluczowa jest też modyfikacja stylu życia, zwłaszcza w kontekście rezygnacji z używek, regularnej aktywności fizycznej oraz zdrowej i zbilansowanej diety wzbogaconej świadomą suplementacją. W kontekście żywienia szczególnie warto współpracować z dietetykiem klinicznym.

Nowoczesne terapie są stosowane u pacjentów z ciężkim lub opornym na leczenie toczniem. W artykułach o aktualnym leczeniu SLE (2024) podkreśla się rolę leków biologicznych jako ważnego elementu terapii u części chorych.

Suplementacja

W przebiegu tocznia rumieniowatego odpowiednio dobrana suplementacja może stanowić istotne uzupełnienie leczenia farmakologicznego oraz diety, wspierając organizm w walce ze stanem zapalnym i stresem oksydacyjnym. Szczególną uwagę zwraca się na kwasy tłuszczowe Omega 3, które wykazują działanie przeciwzapalne i mogą korzystnie wpływać na funkcjonowanie układu odpornościowego oraz układu sercowo-naczyniowego, często obciążonego w tej chorobie. Warto również rozważyć mikroalgi, takie jak Spirulina i Chlorella, będące naturalnym źródłem witamin, minerałów, chlorofilu i antyoksydantów, które wspierają detoksykację organizmu oraz jego ogólną kondycję. Uzupełnieniem suplementacji mogą być także oleje roślinne bogate w niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe, np. olej z czarnuszki, znany ze swoich właściwości immunomodulujących. Produkty oparte na wysokiej jakości mikroalgach i naturalnych olejach mogą stanowić wartościowy element codziennego wsparcia organizmu osób zmagających się z chorobami autoimmunologicznymi, jednak ich stosowanie zawsze warto skonsultować z lekarzem prowadzącym.

Spirulina bioalgi - kompletne wzmocnienie i oczyszczenie organizmu
Hodowla Spiruliny bioalgi mieści się na Tajwanie, wysoko w górach, w miejscu stałego nasłonecznienia (śr. temp. to 25 st. C). Nie naraża to na stres oksydacyjny komórek Spiruliny. Dlatego zachowuje ona bardzo wysokie stężenie składników odżywczych
Zobacz tutaj ...

Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Chlorella w bardzo dokładny sposób oczyszcza organizm, pomaga w likwidacji zaparć, wspiera budowanie naturalnej odporności, wspomaga odmładzanie organizm, przyspiesza regenerację uszkodzonych tkanek, poprawia kondycję organizmu, dodaje sił witalnych, …
Zobacz tutaj ...

Chlorella w tabletkach z rozerwaną ścianą komórkową
Chlorella posiada właściwości przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwgrzybiczne nie wpływając przy tym na florę fizjologiczną. Bardzo dokładnie usuwa toksyny z organizmu …
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Daca A., Bryl E., Toczeń rumieniowaty układowy – kryteria diagnostyczne i kliniczne skale oceny aktywności choroby – rys historyczny, Forum Medycyny Rodzinnej 2013, Tom 7, nr 5, 225-243.
2. https://www.printo.it/pediatric-rheumatology/PL/info/pdf/3/Tocze%C5%84-Rumieniowaty-Uk%C5%82adowy.
3. Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Rodzinna, Kraków 2006.