Ołów (Pb) znany jest ludzkości już od tysięcy lat. Najstarsze odnalezione przedmioty ołowiane datuje się na 7 500 lat p.n.e. Obecnie uważany jest za duże zagrożenie dla zdrowia. To pierwiastek zaliczany do grona metali ciężkich, o liczbie atomowej 82. W dzisiejszych czasach zatrucia ołowiem są rzadkie, jeśli w zakładach pracy stosuje się zasady BHP.
Spis treści
Ołów – charakterystyka
Ołów jest miękkim srebrzystoszarym metalem, należącym do grupy 14. układu okresowego. Jest kowalny, ma też względnie niską temperaturę topnienia. W kontakcie z powietrzem matowieje do szarości. Co ciekawe, ma najwyższą liczbę atomową ze wszystkich stabilnych pierwiastków i kończy 3 szeregi rozpadu cięższych pierwiastków promieniotwórczych. Narażenie na ołów występuje przede wszystkim w środowisku pracy. W odróżnieniu od złota, srebra czy miedzi metal ten w środowisku naturalnym niezwykle rzadko występuje w postaci samoistnej. Wiąże się to z jego skłonnościami do wiązania się z siarką i formowania galeny, siarczku ołowiu – najpowszechniejszego minerału tego metalu.
Zastosowanie ołowiu
Ołów wykorzystuje się w dzisiejszych czasach przy produkcji akumulatorów samochodowych i szkła kryształowego, jak również do wyrobu amunicji, pokryć dachowych, stopów metali, łożysk i czcionek drukarskich. Ołów służy jako balast w łodziach, a jego ciężar pozwala na zrównoważenie działania wiatru. Płyty ołowiane służą w architekturze jako materiał dachowy, okładzina, blacha, rynna i spojenia rynien oraz gzyms.
Ołów – narażenie
Ołów może przedostać się do organizmu z powietrzem, żywnością i wodą lub przez bezpośredni kontakt ciała z wyrobami zawierającymi jego związki. Najwięcej przypadków zatrucia tym pierwiastkiem obserwuje się w rejonach wydobycia oraz przetwarzania rud ołowiu i miedzi, a także w dużych aglomeracjach miejskich w rejonach dróg o nasilonym ruchu samochodowym (spaliny). Narządami najbardziej narażonymi na toksyczne działanie ołowiu są:
- wątroba;
- nerki;
- szpik kostny;
- mózg.
Cząstki aerozolu osadzające się w drzewie oskrzelowym ulegają usunięciu do jamy ustnej i mogą ulec połknięciu. Ołów zawarty we frakcji respirabilnej całkowicie wchłania się w płucach. Z dróg pokarmowych wchłania się około 10% pobranego ołowiu w przypadku osób dorosłych i około 50% w przypadku dzieci. We krwi około 99% ołowiu wiąże się z erytrocytami.
Ołów – wpływ na zdrowie człowieka
Najczęściej obserwowanym skutkiem ostrego zatrucia ołowiem jest kolka ołowicza, której wstępnymi objawami są:
- utrata apetytu;
- niestrawność;
- zaparcia;
- rozległy napadowy ból brzucha;
- bladość skóry;
- bradykardia.
Ostra encefalopatia ołowicza występuje rzadko u osób dorosłych, jednak odnotowuje się znaczną liczbę przypadków jej występowania u dzieci. Typowe objawy to:
- stany otępienne;
- drażliwość;
- ból głowy;
- drżenia mięśniowe;
- halucynacje;
- zaburzenia pamięci i koncentracji uwagi.
Objawy te mogą przechodzić w drgawki, paraliż oraz śpiączkę. W śmiertelnych przypadkach zatruć ołowiem odnotowuje się uszkodzenie mózgu wskutek postępującego obrzęku i zmian w naczyniach krwionośnych. W konsekwencji zawodowego narażenia na ołów i jego związki nieorganiczne może wystąpić niedokrwistość, ponieważ zaburza on syntezę hemu. W przewlekłym zatruciu ołowiem pojawiają się:
- otępienie;
- bóle głowy;
- drżenia mięśniowe;
- utrata pamięci;
- halucynacje.
Objawy te mogą ulegać pogorszeniu i prowadzić śpiączki, a nawet do śmierci. Głównym miejscem oddziaływania ołowiu w obwodowym układzie nerwowym są włókna ruchowe, czego manifestacją najczęściej jest porażenie prostowników. W długotrwałej perspektywie obserwuje się też niekorzystny wpływ ołowiu na genetykę człowieka (zwłaszcza w odniesieniu do narażenia kobiety ciężarnej). Typowe są aberracje chromosomowe, wymiana chromatyd siostrzanych czy pęknięcia nici DNA.
Ołów w żywności
Części nadziemne rośliny – w tym liście, mają stosunkowo niewielki udział w pobieraniu ołowiu w warunkach naturalnych. Korzenie pobierają ołów dość łatwo, przy czym jest on transportowany do części nadziemnych w ograniczonych ilościach. Jeśli ołów kumuluje się w liściach, pochodzi raczej z pyłów atmosferycznych. Z przeprowadzonych badań wynika, że największe ilości metali ciężkich gromadzą: sałata, rzodkiewka, buraki, szpinak, pietruszka oraz marchew. Większą skłonność do akumulacji metali ciężkich wykazują warzywa, których częścią jadalną są korzenie bądź liście, niż te, w przypadku których konsumowane są owoce.
Spirulina w tabletkach (100% naturalna)Spirulina posiada w pełni naturalne witaminy i minerały o wysokim stężeniu. W jej skład wchodzą m.in.: biotyna, beta-karoten, kwas foliowy, tiamina, niacyna, witamina D, E i inne witaminy oraz białko i błonnik. To też źródło cynku, magnezu, wapnia, żelaza
Zobacz tutaj ...
Chlorella w tabletkach z rozerwaną ścianą komórkowąChlorella posiada właściwości przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwgrzybiczne nie wpływając przy tym na florę fizjologiczną. Bardzo dokładnie usuwa toksyny z organizmu ...
Zobacz tutaj ...
Bibliografia
- Cabała J., Janeczek J., Kowalczyk A., Ołów w środowisku, 2021.
- Kondej D., Metale ciężkie – korzyści i zagrożenia dla zdrowia i środowiska, Bezpieczeństwo Pracy, 2/2007.
- Staniak S., Źródła i poziom zawartości ołowiu w żywności, Polish Journal of Agronomy, 19/2014.
- Giel-Pietraszuk M., Hybza K., Chełchowska M., Barciszewski J., Mechanizmy toksyczności ołowiu, Postępy Biologii Komórki, 2/2012.
Zostaw komentarz