Artretyzm

Artretyzm to ogólne, potocznie stosowane pojęcie odnoszące się do dny moczanowej. Choroba ma charakter degeneracyjny i dotyczy stawów całego szkieletu, choć rozpoczyna się zajęciem drobnych stawów stóp. Przebiega z nadmierną produkcją kwasu moczowego, który odkłada się w stawach, niszcząc ich powierzchnię. Diagnostyką i leczeniem choroby zajmuje się lekarz reumatolog.

Artretyzm – przyczyny

Wyróżniamy artretyzm pierwotny i wtórny. Pierwotny wiąże się z uwarunkowaniami genetycznymi, a jego przyczyna nie jest znana. Może pojawiać się rodzinnie. Z kolei wtórny występuje znacznie częściej i wiąże się ze stylem życia.

Główną przyczyną artretyzmu jest nieodpowiednia dieta, bogata w tłuste mięsa, alkohol, ostre przyprawy i słodycze. Stężenie kwasu moczowego w surowicy powinno być utrzymane na maksymalnym poziomie 70 mg/l krwi. Norma kwasu moczowego wynosi 180 – 240 µmol/l, czyli 30 – 70 mg/l krwi. Przy nieodpowiedniej diecie dochodzi do odkładania się w stawach kryształów moczanu sodu wskutek zwiększonego stężenia kwasu moczowego we krwi lub wskutek zmniejszonego jego wydalania. Czynniki ryzyka:

• stosowanie niektórych leków, np. odwadniających;
• picie zbyt małej ilości wody dziennie;
• choroby genetyczne przebiegające z zaburzeniem w metabolizmie kwasu moczowego;
• skłonność do nadużywania alkoholu, zwłaszcza piwa (wino nie zwiększa ryzyka dny moczanowej);
• otyłość;
• nadciśnienie tętnicze i inne choroby sercowo-naczyniowe;
• niewydolność nerek.

Zbilansowana poprawnie dieta, zdrowy i aktywny tryb życia mogą uchronić przed rozwojem wtórnego artretyzmu.

Artretyzm – objawy

Charakterystycznym objawem artretyzmu jest bardzo silny, ostry ból najczęściej obejmujący duży paluch u nogi, piętę lub kostkę. Nieleczony może jednak rozprzestrzeniać się na znacznie większe stawy, upośledzając codzienne funkcjonowanie. Najczęściej napady bólu pojawiają się po przemarznięciu, gdy stawy są ochłodzone, w nocy oraz nad ranem. Dolegliwościom bólowym towarzyszą:

• obrzęk stawów;
• zaczerwienienie;
• łuszczenie się skóry nad zajętym stawem;
• zwiększone ciśnienie tętnicze krwi;
• ogólne złe samopoczucie;
• gorączka.

Jeśli artretyzm jest bagatelizowany lub błędnie leczony, w dalszym ciągu się rozwija, prowadząc do wystąpienia charakterystycznych guzków. Guzki te lokalizują się w okolicy stawów, ale i na skórze czy w tkankach miękkich. Dochodzi do znacznego zniekształcenia stawów, zwłaszcza stóp i rąk. Dość charakterystycznym objawem zaawansowanego artretyzmu jest paluch koślawy, czyli haluks.

Artretyzm – diagnostyka

Dna moczanowa jest prosta w rozpoznaniu. Zwykle wstępne rozpoznanie stawia się już po rozmowie z pacjentem, na podstawie obrazu klinicznego. Należy jednak ocenić stężenie kwasu moczowego we krwi oraz wykonać USG jamy brzusznej. Uzupełniająco zleca się RTG bolących stawów.

Leczenie artretyzmu

Ostry napad artretyzmu może trwać nawet do 2 tygodni. W tym czasie pacjent otrzymuje leki, najczęściej kolchicynę. NLPZ można stosować pomocniczo, celem łagodzenia bólu i stanu zapalnego. W ostrej fazie rozważa się nawet glikokortykosteroidoterapię (prednizon). Bez względu na fazę choroby podstawą leczenia jest zmiana trybu życia. Obejmuje ona przede wszystkim aktywność fizyczną, po wcześniejszej konsultacji z fizjoterapeutą oraz stosowanie diety ubogopurynowej. Należy bezwzględnie zrezygnować ze spożycia alkoholu (przede wszystkim piwa) oraz produktów zawierających duże ilości puryn, takich jak:

• mięso – zwłaszcza wołowina, wieprzowina, dziczyzna;
• owoce morza;
• drożdże;
• niektóre warzywa – fasola, soczewica, szpinak, szczaw, grzyby, kukurydza, brukselka;
• sery pleśniowe;
• kawa i mocna herbata;
• czekolada i kakao;
• podroby i buliony.

Dobór metod domowych nie jest taki prosty. Zimne okłady nasilają bowiem dolegliwości bólowe ponieważ powodują wychłodzenie stawów). Zaś ciepłe okłady nasilają stan zapalny w fazie ostrej. Dlatego najczęściej pacjenci wspomagają się ziołolecznictwem o potwierdzonych korzyściach w leczeniu dny moczanowej. Wśród ziół prym wiodą: liście laurowe, ziele angielskie, jałowiec czy kurkuma. Można także regularnie pić napary z liści brzozy.

Kolagen do picia na stawy i skórę
Kolagen bioalgi to aż 97% hydrolizowanego kolagenu o wysokiej biodostępności. Opatentowana formuła przyczynia się do łagodzenia objawów istniejących już chorób stawów, a dodatkowo uzupełnia niedobory kolagenu w organizmie. Wpływa też na stan skóry …
Zobacz tutaj ...

Kapsułki z kwasem hialuronowym
Kwas hialuronowy decyduje nie tylko o jędrnej i gładkiej skórze, ale także jest głównym składnikiem płynu stawowego i pełni funkcję "smaru" przy wykonywaniu ruchu redukując ból w stawach. Jego głównym zadaniem jest regulacja zawartości wody w przestrzeni
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, tom II, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
2. Pęksa J., Malinowska-Karpiel A., Farmakoterapia i leczenie dietetyczne hiperurykemii oraz napadów dny moczanowej, Gabinet Prywatny, 4/2019.
3. Raciborski F., Maślińska M., Kłak A., Filipiak K., Szymański F., Szczypior A., Występowanie i leczenie dny moczanowej w Polsce, Raport Instytutu Ochrony Zdrowia, Warszawa 2015.
4. Pilarski Ł., Bogdański P., Pupek-Musialik D., Dna moczanowa – antyczna choroba wciąż problematyczna w XXI wieku, Forum Zaburzeń Metabolicznych, 4/2012.